GRANDE DIZIONARIO GRECO CLASSICO HOEPLI
Κυκλοφορεί σε ψηφιακή μορφή ένα νέο ΜΕΓΑΛΟ ΛΕΞΙΚΟ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ.
Είναι ένα εύχρηστο κι εκσυγχρονισμένο βοήθημα για όλους τους χρήστες και αναγνώστες κειμένων της κλασσικής γραμματείας, εμπλουτισμένο με 137493 λήμματα συνολικά και συντεταγμένο με τις τρέχουσες γλωσσολογικές προδιαγραφές που αναδεικνύουν την καινοτομική ταυτότητα και ποιότητά του.
Γεννημένος στα Κελλιά της Τήνου, έκανε τη σχολική του εκπαίδευση στην Αθήνα στη Λεόντειο στα Πατήσια. Εδώ και σχεδόν μισό αιώνα ζει στην Ιταλία. Πτυχιούχος Φιλοσοφικής Ρώμης και στη συνέχεια Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης και στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας. Ο λόγος για τον Γιάννη Κορίνθιο. Στα πρόθυρα της συνταξιοδοτήσεώς του αποφάσισε να εκδώσει σε ψηφιακή μορφή ένα «Μεγάλο Λεξικό Αρχαίων Ελληνικών», που ελπίζει να είναι καλοτάξιδο. Για πολλές δεκαετίες βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της οργανωμένης Ομογένειας, πριν δυο χρόνια αποφάσισε να αφήσει οριστικά τη σκυτάλη για να αφιερώσει τον εναπομείναντα χρόνο του στην οικογένειά του και σε άλλους εκδοτικούς και ερευνητικούς στόχους. Θεωρεί ωστόσο ότι η ενασχόλησή του με την Ομογένεια απέδωσε καλούς καρπούς που θα μείνουν. Κι εδώ αναφέρεται ενδεικτικά μόνο σε δύο άθλους, την επαναφορά της ιστορικής ονομασίας ΟΔΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ στην ελληνική συνοικία της Νάπολης, που είχε καταργήσει ο Μουσολίνι και την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας.
«Δεν έχασα ποτέ το χρόνο μου. Και θα συνεχίσω να καλλιεργώ τα ενδιαφέροντά μου. Το θεωρώ χρέος μου. Είμαι πεπεισμένος ότι την καλύτερη επένδυση την έκανα στην οικογένειά μου κι εκεί είχα τις μέγιστες ικανοποιήσεις. Καιρός λοιπόν να επενδύσω αποκλειστικά το χρόνο μου από δω και στο εξής με προτεραιότητα στα παιδιά μου, και ύστερα στους αληθινούς φίλους μου και στις μελέτες μου», επισημαίνει ο ίδιος.
-Μπορείτε να μας κάνετε μια εκτενή αναφορά στο λεξικό των αρχαίων ελληνικών που είναι δικό σας δημιούργημα;
Πριν 35 χρόνια ετοίμαζα μια μελέτη για την αδιάκοπη εξέλιξη της Ελληνικής Γλώσσας από την Κοινή Ελληνιστική μέχρι σήμερα. Η μελέτη αυτή κατέληξε σε ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1996 από το Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας με τίτλο Prolegomena al greco di oggi. Τότε άρχισα να προγραμματίζω την έκδοση ενός νέου Λεξικού των Αρχαίων Ελληνικών με σύγχρονες προδιαγραφές, ύστερα μάλιστα από προτροπή του Εκδοτικού Οίκου SIMONE της Νάπολης με τον οποίο δημοσίευα σχολικά εγχειρίδια για τα Κλασσικά Λύκεια της Ιταλίας.
-Πως προέκυψε αυτή η προσπάθεια;
Ένα Λεξικό Αρχαίων Ελληνικών είναι το πρώτο βιβλίο που μπορεί να συμβουλευτεί ένας που επιθυμεί να γνωρίσει τον στοχασμό και την έκφραση των αρχαίων Ελλήνων. Το εγχείρημα ήταν τολμηρό και καθόλου απλό για να υλοποιηθεί. Μετά 20 χρόνια κατάφερα να εκδώσω, με τον Εκδοτικό Οίκο SIMONE της Νάπολης, το πρώτο μου Λεξικό Αρχαίων Ελληνικών ALFOMEGA (Ιούλιος 2007), 1375 τρίστηλων σελίδων. Το 2011 δημοσιεύτηκε σε επανεκτύπωση με τον τίτλο IL MIO PRIMO DIZIONARIO DI GRECO. Ήταν ένα εργαλείο βοηθητικό για τους μαθητές των Λυκείων και τους φοιτητές των Φιλοσοφικών Σχολών της Ιταλίας, προϊόν επίπονης εργασίας δύο δεκαετιών.
-Σε ποια μορφή είναι σήμερα;
Mετά 10 χρόνια από την πρώτη έκδοση, ο Εκδοτικός Οίκος HOEPLI του Μιλάνου διαθέτει, εδώ και λίγες εβδομάδες, σε ψηφιακή μορφή το νέο μου Λεξικό Αρχαίων Ελληνικών GRANDE DIZIONARIO GRECO CLASSICO.
http://www.elexico.com/en/Products/All_products/1642812-1930385-2104344-2104335.html
GRANDE DIZIONARIO GRECO CLASSICO HOEPLI
HOEPLI
ὁράω
• vedo, guardo, volgo gli occhi, fisso lo sguardo, miro, bado, attendo, osservo, scorgo.
Costruzioni
1. ὁράω τι vedo qcs.
2. ὁράω τινά vedo qcn.
3. ὁράω + pt. predic.
4. ὁράω + inf.
5. ὁράω εἰ vedo se.
6. ὁράω + avv.
7. ὁράω ὅτι vedo che.
8. ὁράω τί τινι provvedo qcs. per qcn.
9. ὁράω εἴς τι vedo verso qcs.
10. ὁράω εἴς τινα fisso gli occhi su qcn.
11. ὁράω πρός τι guardo verso qcs.
12. ὁράω πρός τινα guardo verso qcn.
13. ὁράω μή bado che.
Locuzioni
1. avv. ὑπόδρα ἰδών con sguardo torvo.
2. acc. avv. ἀχρεῖον ἰδών con sguardo smarrito.
3. φῶς ὁρᾶν vedere la luce, essere vivo.
4. inf. fin. consec. δεινὸς ἰδεῖν terribile a vedersi.
5. inf. fin. consec. στυγνὸς ἰδεῖν cupo d'aspetto, torvo d'aspetto.
6. inf. fin. consec. θαῦμα ἰδέσθαι meraviglia a vedersi, cosa straordinaria a vedersi.
7. ὡς ὁρᾷς come vedi, come puoi constatare.
8. impr. aor. a. assol. ἴδε, ἰδέ guarda, ecco.
9. impr. aor. m. assol. ἰδοῦ, ἰδού ecco.
Proverbi
ὁρῶντας μὴ ὁρᾶν καὶ ἀκούοντας μὴ ἀκούειν avendo gli occhi non vedere, avendo le orecchie non udire.
Fraseologia
1. ἡ ἐμὴ γυνὴ ὑπὸ τούτου τοῦ ἀνθρώπου ὀφθεῖσα χρόνῳ διαφθείρεται mia moglie essendo stata adocchiata da questo uomo si lascia corrompere con il passare del tempo.
2. τί γὰρ ἔδει μ᾿ ὁρᾶν ὅτῳ γ᾿ ὁρῶντι μηδὲν ἦν ἰδεῖν γλυκύ… che bisogno c'era che io avessi la vista, io per cui nulla, avendo la vista, vi sarebbe dolce a vedere?
3. εἶδον γὰρ βαλιὰν ἔλαφον λύκου αἵμονι χαλᾷ σφαζομέναν ho sognato infatti che una cerva screziata veniva sgozzata dall'artiglio insanguinato d'un lupo.
4. ὁρῶ τὰ παρόντα πράγματα πολλὴν δυσκολίαν ἔχοντα καὶ ταραχήν vedo che le vicende attuali presentano molta difficoltà e confusione.
5. ὁρᾶτε ἐν οἵῳ ἐστέ vedete in che condizioni versate.
6. ὀρθοῖς ὄμμασιν ὁρᾶν τινα guardare qcn. dritto negli occhi, guardare qcn. senza timidezza.
7. μέγα θαῦμα τόδ᾿ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι grande è questo prodigio che vedo con gli occhi.
8. Ζεὺς ὁ πάνθ᾿ ὁρῶν Zeus che tutto vede.
9. ἥδεται τὸ φῶς ὁρῶν gioisce di vedere la luce.
10. δέδοικα τάσδ᾿ ὁρωμένη temo a vedere queste, provo sgomento a vedere queste.
11. βουλοίμην δ᾿ ἂν ἐγὼ οἴκαδέ τ᾿ ἐλθέμεναι καὶ νόστιμον ἦμαρ ἰδέσθαι e io vorrei venire a casa e vedere il giorno del ritorno.
12. θεᾶσθε ἰδού ecco, guardate.
13. ἰδέσθω δ᾿ εἰς ὕβριν si volga lo sguardo alla violenza.
14. ἴδωμεν τί ποτε καὶ λέγομεν riflettiamo sul senso delle nostre parole.
Paradigma
impf. a. ἑώρων, aor. a. 2 εἶδον io vidi, pf. a. ἑόρακα, ἑώρακα, ὄπωπα, pr. m. ὁρῶμαι, impf. m. ἑωρώμην, ft. m. ὄψομαι, aor. m. 2 εἰδόμην, ft. p. ὀφθήσομαι, aor. p. ὤφθην, pf. m. ἑόραμαι, ἑώραμαι, ὦμμαι, pf. a. 3 οἶδα io so, agg. vb. ὁρατός -ή -όν visibile, ὁρατέον bisogna vedere, ὀπτός -ή -όν visibile, ὀπτέον bisogna vedere.
Sinonimi
ὄσσομαι, βλέπω, ἀθρέω, θεάομαι, ὀπωπέω.
Το νέο αυτό ΜΕΓΑΛΟ ΛΕΞΙΚΟ είναι ένα εύχρηστο κι εκσυγχρονισμένο βοήθημα για όλους τους χρήστες και αναγνώστες κειμένων της κλασσικής μας γραμματείας, εμπλουτισμένο με περισσότερα λήμματα από τις δύο προγενέστερες εκδόσεις (137493 συνολικά) και συντεταγμένο με τις τρέχουσες γλωσσολογικές προδιαγραφές που αναδεικνύουν την καινοτομική ταυτότητα και ποιότητά του. Η σελιδοποίηση, η δομή και η ψηφιακή εμφάνιση ανταποκρίνονται στις υψηλές απαιτήσεις αυτής της εκδοτικής πρωτοβουλίας. Η ψηφιακή μορφή αναδεικνύει με σαφήνεια τη διασύνδεση των λημμάτων, τη διάκριση χρήσεων και σημασιών, τις γραμματικές πληροφορίες, τις χρήσεις, τα παραδείγματα, τα συνώνυμα και τα αντώνυμα. Είναι ένα καινοτόμο και πλήρες ΛΕΞΙΚΟ που διαφέρει από τα άλλα.
GRANDE DIZIONARIO GRECO CLASSICO
HOEPLI
εἰ part. proclitica, part. modale o interiettiva, congiunz. interrogativa = dor. eol. αἰ
• suvvia!, oh! se, se, anche se, sebbene, benché, se, per il fatto che, perché, nel caso che, nella previsione che, come se. Non di rado εἰ è in unione con altre particelle, pronomi e avverbi: εἰ μή tranne che, a meno che, eccetto che, se non; εἰ δὲ μή altrimenti, se no; εἰ μὴ εἰ a meno che; εἴ γε se almeno, se pure, purché, qualora, se in realtà; εἰ μὴ ἄρα a meno che, seppure non; εἰ δέ se poi, suvvia!; εἰ δή se peraltro, se realmente; εἰ δὲ δή e se per di più; εἴ τις se qcn., chiunque, se ci fu mai qcn.; εἴ τις ἄλλος = εἴ τις καὶ ἄλλος quant’altri mai, più di chiunque altro, e qualunque altro, se qualche altro; εἴ που = εἴπερ που se mai, se in qualche occasione, se in qualche modo, se in qualche luogo, più che ovunque; εἴ ποτε se mai, se qualche volta, se pure, se è vero che, ammesso che; εἴ ποθεν se da qualche parte, se da qualche luogo; εἴ ποθι se mai, se in qualche punto; εἴ πως se casualmente, se in qualche maniera, se per avventura; ὡς εἰ = ὥσπερ εἰ come se; εἰ δ᾿ ἄγε eh bene!, suvvia!, orsù!; εἴ θε → εἴθε; εἴ τε → εἴτε; εἰ καί concessivo = ἐὰν καί = ἂν καί = καὶ εἰ = κεἰ = καὶ ἐάν = καὶ ἄν se anche, anche quando, sebbene, quand’anche, anche se, benché; εἰ ἄν = ἐάν = ἄν = ἤν se, qualora, nel caso che, se mai. Le interrogative indirette semplici sono introdotte solitamente da εἰ, πότερον. Nelle interrogative indirette doppie εἰ è in unione con altre particelle: εἰ… ἤ se… o, εἰ… εἴτε = εἴτε… εἴτε se… o se, πότερα… ἤ, ecc. Si adopera εἰ interiettiva in principali: εἰ γάρ + ott. = εἴθε + ott. oh! se…; per esprimere desiderio irrealizzabile εἰ γάρ + ind. = εἴθε + ind. oh! se…, magari! se… {→ ὤφελον + inf.}. Spesso εἰ introduce una condizionale secondaria formando varie tipologie di periodo ipotetico. Il periodo ipotetico è una particolare struttura sintattica, composta da due proposizioni, di cui una secondaria, detta protasi o ipotesi, la quale esprime la condizione necessaria affinché si avveri il contenuto espresso dalla reggente, detta apodosi; la protasi costituisce la premessa, mentre l’apodosi esprime la conseguenza. Le proposizioni condizionali (o ipotetiche) esprimono un’ipotesi rispetto alla reggente e vengono introdotte solitamente dalle congiunz. εἰ, ἐάν (ἄν, ἤν), e εἴ κε(ν), αἴ κε(ν) [negazione μή e di rado οὐ]. La protasi talvolta si esprime implicitamente con il pt. congiunto e assoluto. Le modalità di costruzione del periodo ipotetico variano a seconda delle quattro tipologie fondamentali: I tipo della realtà: protasi: εἰ + ind.; apodosi: ind., cong., ἄν + cong. o impr. εἰ ψεύδομαι, ἐξέλεγχε se dico bugie, riprendimi; εἰ Ἕκτορα ἀποκτενεῖς, καὶ αὐτὸς ἀποθανεῖ se ucciderai Ettore, morirai anche tu; εἰ βούλει, σὺ τὸν ἐμὸν πατέρα σφάξον, κἀγὼ τὸν σόν se vuoi, ammazza tu il mio padre, e io il tuo. II tipo dell’eventualità: protasi: εἰ ἄν, ἐάν, ἤν, ἄν, εἴ κε(ν) + cong.; apodosi: ind. ft., ind. pr., impr. [o per eventualità nel passato: protasi: εἰ + ott.; apodosi: impf., ἄν + ind. aor.]. ἤν κακοῖσι συμμίσγῃς, ἀπολεῖς καὶ τὸν ἐόντα νόον se ti mischi agli uomini malvagi, perderai anche il buon senso che c’è in te. III tipo della possibilità: protasi: εἰ + ott.; apodosi: ἄν + ott. o, di rado, ind. εἴ τις περιέλοιτο τῆς ποιήσεως πάσης τό τε μέλος καὶ τὸν ῥυθμὸν καὶ τὸ μέτρον, λόγοι γίγνονται τὸ λειπόμενον se qualcuno eliminasse da tutta la poesia la musica, il ritmo e il metro, il rimanente è prosa; συνετάξατο τῷ ἰατρῷ, εἰ θεραπευθείη, μισθὸν δώσειν concordò con il medico che gli avrebbe dato soldi a condizione che fosse guarito; ἦ σ᾿ ἂν τισαίμην, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη se avessi i mezzi, mi vendicherei; εἰ τὴν αὐτὴν γνώμην ἔχοιτε, οὐκ ἂν εἴη ὅστις οὐκ ἀγανακτοίη, ἀλλὰ πάντες ἂν τὰς ζημίας μικρὰς ἡγοῖσθε se aveste la stessa opinione, non ci potrebbe essere chi non provasse sdegno e tutti considerereste lievi le pene. IV tipo dell’irrealtà: protasi: εἰ + ind. storico; apodosi: ἄν + impf. o ind. aor. οὐκ ἂν προέλεγεν, εἰ μὴ ἐπίστευεν ἀληθεύειν non avrebbe fatto predizioni se non avesse creduto di dire la verità; φῶς εἰ μὴ εἴχομεν, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν se non avessimo la luce, saremmo simili ai ciechi; εἰ μὲν ἤρεσκέ τί μοι, ἡσυχίαν ἂν ἦγον se mi fosse piaciuto qualcosa, sarei rimasto tranquillo; εἰ δ᾿ ἐγὼ μὴ ἐφύλαττον ὑμᾶς, ἐκινδυνεύετε ἂν πάσχειν κακά se non vi avessi protetto io, avreste corso seri pericoli. Esistono peraltro molti periodi ipotetici misti: ἐβουλεύετο εἰ πέμποιέν τινας ἢ πάντες ἴοιεν si consultava se dovevano mandare alcuni o andare tutti; σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει ἢ οὔ consideriamo se ci conviene o no; πάντες ποταμοί, εἰ καὶ πρόσω τῶν πηγῶν ἄποροί εἰσιν, προϊοῦσι πρὸς τὰς πηγὰς διαβατοὶ γίγνονται tutti i fiumi, anche se lontano dalle sorgenti sono inguadabili, diventano guadabili per chi va verso le sorgenti; τὰ Μηδικά, εἰ καὶ δι᾿ ὄχλου ἔσται, ἀνάγκη λέγειν delle guerre dei Medi, anche se sarà noioso, bisogna parlarne; ἵνα νόστιμον ἦμαρ ἴδηαι, εἰ καὶ μάλα τηλόθεν ἐσσί perché il giorno del ritorno tu veda, anche se sei molto lontano; εἰ γὰρ εἶχον δύναμιν oh se avessi avuto potere.
-Ενδεχομένως να πάρει άλλη μορφή στη συνέχεια;
Προγραμματίζεται να διατεθεί σύντομα και σε τυπωμένη εκδοχή από το ίδιο Εκδότη του Μιλάνου. Τα λήμματα θα είναι 140.000, και οι τρίστηλες σελίδες 2200.
-Πόσο σημαντική είναι σήμερα η διδασκαλία αλλά και η γνώση των αρχαίων ελληνικών για το μέλλον του ελληνισμού;
Η κλασσική παιδεία υπήρξε το θεμέλιο του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Και είναι απαραίτητη η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών και της κλασσικής λογοτεχνίας στα Ελληνικά Λύκεια και στα Λύκεια της Ευρώπης. Εμείς οι Έλληνες έχουμε αυξημένη ευθύνη. Μας χρειάζονται τα Αρχαία Ελληνικά, που δεν είναι μια νεκρή γλώσσα. Χωρίς αυτά η γλώσσα μας, η γλώσσα των σύγχρονων Ελλήνων, αλλά και ο ίδιος ο ευρωπαϊκός πολιτισμός σήμερα κινδυνεύουν. Ο σύγχρονος Έλληνας οφείλει να γνωρίζει τη διαχρονική και διατοπική ζωντάνια της γλώσσας του, την ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας. Για να κατανοήσει κανείς τη Νέα Ελληνική, προϊόν μιας αδιάσπαστης εξέλιξης, συνέχειας και συνοχής της Ελληνικής, πρέπει να έχει μια εποπτεία ολόκληρης της Ελληνικής γλώσσας. Η Ελληνική είναι μια και ενιαία γλώσσα 40 αιώνων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Πώς είναι δυνατό η Ελλάδα να καταργεί τη διδασκαλία του Επιτάφιου του Θουκυδίδη, λόγω ελλείψεως χρόνου; Θα αντιληφτούν την ανήκεστη βλάβη σύντομα οι αστοιχείωτοι μεταρρυθμιστές. Γιατί η ανάγνωση των κλασσικών κειμένων δίνει στους νέους τη δυνατότητα να μιλούν πιο καλά τη γλώσσα τους. Ευτυχώς εδώ στην Ιταλία έχουν αντιληφτεί τη σημασία της κλασσικής παιδείας και συνεχίζουν να διδάσκουν ακόμα Επιτάφιο και Αντιγόνη.
-Τι είναι αυτό ή αυτά που στερείται σήμερα η ομογένεια ανά τον κόσμο;
Μας λείπει η Ελλάδα! Και γι΄αυτό αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε τη γλώσσα μας. Για να μη χάσουμε την ταυτότητά μας. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρόταση για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας ήταν της οργανωμένης Ομογένειας Ιταλίας.
Θεωρώ χρέος των Ομογενών να μαθαίνουν τα Αρχαία Ελληνικά και να έχουν κλασσική παιδεία. Γιατί είμαστε Έλληνες και Ευρωπαίοι. Γιατί είναι οι ρίζες μας και η γλώσσας μας τις έχει ανάγκη. Γιατί είναι η γλώσσα μας!
Ο ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ
http://www.elliniki-gnomi.eu/eftichos-edo-stin-italia-sinechizoun-na-didaskoun-akoma-epitafio-ke-antigoni/
Nessun commento:
Posta un commento