ΤΑ ΚΕΛΛΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ

ΤΑ ΚΕΛΛΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ
Και στα Κελλιά με χρώματα άσπρα και ήλιο μεθούν

mercoledì 22 aprile 2015

SAPIR: LA GRECIA E L’ARROGANZA EUROPEA

Sapir grecia

SAPIR: LA GRECIA E L’ARROGANZA EUROPEA



Jacques Sapir prevede i prossimi passi della crisi greca.  I paesi dell’eurozona giocano duro e mettono la Grecia all’angolo. Varoufakis è convinto di potersi giocare le sue carte, perché se la Grecia esce dall’euro chi ha più da perdere è proprio l’eurozona. Ma per gli eurocrati la questione non è razionale: è ideologica. Andranno avanti fino alle estreme conseguenze, fino al disastro o alla completa sottomissione di Syriza e della democrazia greca intera.

di Jacques Sapir, 18 aprile 2015
La questione di un possibile default della Grecia nei prossimi giorni o settimane è ormai all’ordine del giorno. Ma questa questione è talvolta confusa con quella della liquidità interna. Come spesso accade, questa questione è attualmente il principale strumento politico usato dall’eurogruppo per strangolare la Grecia e cercare di imporre politiche che sono state rifiutate dagli elettori il 25 gennaio. Questo già dice molto sul concetto di democrazia dei principali leader europei e particolarmente di M. Jean-Claude Juncker (un recidivo in questo campo, che aveva dichiarato, dopo le elezioni del 25 gennaio: “non ci possono essere scelte democratiche che vanno contro i trattati europei” [1]) e M. Moscovici. Aggiungiamo che le recenti dichiarazioni di Schäuble [2] sono perfettamente in sintonia. Si può constatare che per i leader dell’Unione Europea la parola «democrazia» è soltanto uno slogan privo di contenuti .
La questione dei rimborsi
La Grecia deve soldi al FMI, alla BCE e ai diversi fondi salvastati (l’ESM e l’EFFS). I piani di rimborso fino al 19 giugno sono i seguenti:
Grafico 1 – Il programma dei rimborsi
Sapir grecia fig1
Possiamo vedere che, oltre a dei piccoli rimborsi alla BCE, la parte principale, almeno fino al 19 giugno, sarà quella dei rimborsi al FMI (2,54 miliardi di euro). Ora, il Fondo Monetario Internazionale ha assunto un atteggiamento molto più “morbido” rispetto a quello della BCE o dell’eurogruppo, che supervisiona i pagamenti da effettuarsi al MES e all’EFFS. Non si può quindi escludere che su questi 2,54 miliardi di euro sarà trovato un accordo. Ma questa soluzione può solo essere temporanea. La Grecia dovrà rimborsare, tra capitale e interessi, circa 7 miliardi a diverse istituzioni europee tra fine giugno e inizio luglio. Il governo greco ha ripetutamente dichiarato che non effettuerà questi pagamenti perché essi assorbirebbero la totalità (e oltre) del (piccolo) avanzo primario che è stato conseguito e che il governo vuole destinare alle misure di sostegno alla popolazione e alle misure per riavviare l’attività economica. Sappiamo anche che l’eurogruppo, per il momento, rifiuta questa soluzione. L’eurogruppo si rifiuta addirittura di negoziare il debito e cerca di imporre riforme che oltre ad essere totalmente inutili [3], vengono rifiutate dal governo greco e soprattutto dal suo elettorato. Quindi ci troviamo in un vicolo cieco.
Da questo si può dedurre che un default greco potrebbe verificarsi già nelle prossime settimane, ma in ogni caso avverrà tra la fine di giugno e l’inizio di luglio. A meno che, da una parte o dall’altra, non ci sia un cambiamento di posizione.
La crisi di liquidità
Per fare in modo che la Grecia ceda, e per imporre le politiche che gli elettori greci rifiutano, l’eurogruppo sta organizzando un razionamento nell’offerta di liquidità alla Grecia. La Banca Centrale Europea ha “sconsigliato” alle banche greche di acquistare obbligazioni del tesoro, escludendo de facto la Grecia dal meccanismo di aiuti di liquidità di emergenza (ELA) e sta alzando molto lentamente il massimale delle sue offerte di liquidità. Un autore della rivista americana Foreign Policy, che non può essere sospettato di essere un estremista di sinistra, arriva persino a parlare di «sporchi trucchi» della Commissione di Bruxelles contro la Grecia [4]. Questa situazione, insieme ai prelievi dalle banche greche e alla fuga dei capitali, che nel marzo scorso hanno raggiunto un livello molto alto, mettono il paese a rischio che la sua economia, indebolita dalle misure di austerità messe in atto dal “protettorato” europeo, collassi rapidamente. Questo è un problema diverso rispetto a quello del default. Il collegamento tra i due problemi è che se la Grecia fa default sui suoi debiti verso l’estero, la BCE non potrà più finanziare legalmente le banche greche. Il default provocherà una crisi di liquidità.
Una soluzione potrebbe consistere nell’emissione da parte del governo greco di debiti al portatore IOU (“I owe you” = “io ti devo”, ndt) pienamente effettivi, che potrebbero essere usati da individui e imprese come moneta. Ma è chiaro che tale misura sarebbe equivalente alla creazione di una valuta parallela all’euro, che si sostituirebbe ad esso molto rapidamente nelle transazioni.
Allora si stabilirebbe molto rapidamente un tasso di cambio implicito, con il riconoscimento che questo debito varrebbe il 98%, poi il 95% poi probabilmente anche meno del suo valore nominale in euro. Di fatto, la Grecia sarebbe fuori dall’eurozona e dovrebbe rapidamente affrontare la questione dei conti correnti e a termine delle banche e determinare una circolazione questa volta scritturale e non meramente fiduciaria di questi “titoli di debito”.
L’idea che una valuta parallela permetterebbe alla Grecia di restare nell’eurozona è un’illusione. La storia è piena di casi di paesi che hanno usato una valuta parallela sui loro territori e ci insegna che questi sistemi sono altamente instabili. Una valuta parallela, qualunque sia il suo nome, finirebbe col ricreare, in effetti, la dracma. Ma essa in realtà è la migliore soluzione per la Grecia nella situazione politica attuale.
La questione politica
Il governo greco ha costruito la sua strategia sul fatto che l’eurogruppo avrebbe avuto molto più da perdere da una crisi rispetto alla Grecia. Nel caso di un default greco, i governi dell’eurozona dovrebbero spiegare ai loro elettori che la BCE deve essere ricapitalizzata con urgenza e che le perdite del MES e dell’EFFS devono essere coperte. Inoltre, un default greco comporterebbe l’attivazione dei CDS (credit default swaps) che sono stati emessi. Infine, a livello psicologico, questa crisi indicherebbe a tutti gli osservatori che l’euro non è irreversibile, così come il fatto che i paesi del «centro» dell’eurozona non sono pronti ad affrontare le conseguenze del funzionamento dell’eurozona. Basterebbero solo un paio di settimane perché la crisi si ripercuota sui paesi periferici (Spagna, Portogallo, Irlanda e Italia). Passo dopo passo, si arriverebbe all’implosione dell’eurozona. Ecco perché il governo greco non vuole cedere. Aggiungiamoci anche il fatto che, come tutti possono comprendere, se cedessero, perderebbero immediatamente tutta la credibilità e legittimità e che Syriza, un partito che è passato in pochi anni dal 4% al 36%, sarebbe condannato a scomparire.
Ma dove il governo greco sbaglia, è nel pensare che le decisioni dell’eurogruppo saranno adottate sulla base degli interessi economici. Infatti, i governi dei paesi dell’eurozona sono enormemente influenzati dalla dimensione politica e simbolica. L’euro, come dice da anni il filosofo italiano Diego Fusaro, non è una moneta, è un progetto politico e simbolico. E questo progetto non può ammettere un compromesso con la Grecia. Perché, se ci fosse un compromesso, esso convaliderebbe la strategia di Tsipras e di Syriza, e tutte le politiche di austerità andrebbero in pezzi (dando un forte incoraggiamento a Podemos in Spagna e a Sinn Fein in Irlanda), non solo sconfiggendo la Germania (e i suoi alleati), ma anche i politici che, negli altri paesi, hanno costruito la loro carriera su questo progetto (ad esempio François Hollande).
Ecco perché un compromesso è in realtà un’illusione. Non esiste alcuna alternativa per l’eurogruppo se non uccidere o essere uccisi. Non esiste alcuna alternativa per il governo greco se non andare in battaglia o perire.
Il vicolo cieco e la rottura 
Infatti, nessuno dei due avversari, il governo greco e l’eurogruppo, ha alcun margine di trattativa. Questa è la situazione voluta dal ministro greco delle finanze, Yannis Varoufakis, che conosce bene la teoria dei giochi, e che ha trasformato l’apparente debolezza del suo paese in una forza. Questa tecnica è chiamata «debolezza coercitiva». Ma la teoria dei giochi funziona solo quando si affronta un avversario razionale. Tuttavia, ormai da anni i leader europei hanno abbandonato il criterio della razionalità e sono guidati solo dall’ideologia e dall’arroganza, la “hybris” del progetto europeista. Potremmo tradurre questo termine con “grandiosità”. Ma in realtà, siamo andati ben oltre. È un’emozione violenta ispirata dalle passioni, nel caso europeo in particolare dall’arroganza, soprattutto l’arroganza politica. Gli antichi greci consideravano la hybris un crimine.
La strategia di Varoufakis è alle prese con l’arroganza. Questo è uno scenario che egli dovrebbe conoscere bene. E dovrebbe sapere anche che, quando ci si trova di fronte all’arroganza, solo la rottura è possibile.


[1] Naulot J-C., « Le défi Tsipras », Libération, 14/04/2015, http://www.liberation.fr/monde/2015/04/14/le-defi-tsipras_1241076
[3] In particolare le “riforme” del mercato del lavoro. Si veda il World Economic Outlook di aprile 2015, pubblicato dal FMI, capitolo 3, scritto da Patrick Blagrave, Mai Dao, Davide Furceri (team leader), Roberto Garcia-Saltos, Sinem Kilic Celik, Annika Schnücker, Juan Ypez Albornoz, e Fan Zhang, con l’assistenza tecnica di Rachel Szymanski, disponibile dal 16 aprile su www.imf.org
[4] Legrain P., « Greece Needs to Start Playing Hardball With Germany », Foreign Policy, 10 aprile 2014, http://foreignpolicy.com/2015/04/10/greece-needs-to-start-playing-hardball-with-germany/

sabato 18 aprile 2015

Καιρός να καθιερωθεί με προεδρικό διάταγμα η «Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού» που έχει ζητήσει η Ομογένεια Ιταλίας


Την ανακήρυξη της «Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού» ζητά η ομογένεια Ιταλίας


Panhellenic Post - The Online Newspaper of Hellenism
http://PanhellenicPost.com

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ
Την δραστηριοποίηση της Κυβέρνησης και της Βουλής των Ελλήνων, προκειμένου να ολοκληρωθεί  άμεσα η συνταγματική διαδικασία επί της προτάσεως καθορισμού της 24 Οκτωβρίου ως ημέρας εορτασμού της «Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού»,  ζητάει ο κ. Γιάννης Κορίνθιος, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας (ΟΕΚΑΙ).
Την σχετική πρόταση έχουν ήδη καταθέσει σε κοινή συνεδρίαση των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Μορφωτικών Υποθέσεων και Ελληνισμού της Διασποράς της Ελληνικής Βουλής, με θέμα «Ελληνισμός και Φιλελληνισμός της Ιταλίας – Κοινές Δράσεις για την προβολή της Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού» (Ιούλιος 2014) ο κ. Γιάννης Κορίνθιος, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας (ΟΕΚΑΙ) και ο κ. Marco Galdi, Δήμαρχος της πόλης Cava dei Tirreni και Πρόεδρος της Φιλελληνικής Εταιρείας Ιταλίας.
Η πρόταση έγινε ομόφωνα αποδεκτή από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς (sic) ενώ υιοθετήθηκε και από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας. Είχε, μάλιστα, κατά πληροφορίες,  συνταχθεί και το απαιτούμενο Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο δεν είχε, όμως, προλάβει να υπογράψει ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας.
Ήδη, με τις βουλευτικές εκλογές και την νέα κυβέρνηση που προέκυψε από αυτές καθώς και με την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, η διαδικασία υπογραφής του σχετικού ΠΔ φαίνεται να καθυστερεί, γεγονός το οποίο –σύμφωνα με πληροφορίες της ΡΗΡ- υποχρέωσε τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας κ. Κορίνθιο να αποστείλει σχετικές επιστολές τόσο στον ίδιο τον Πρόρδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο, όσο και στην Πρόεδρο της Βουλής κα Ζωή Κωνσταντοπούλου, αλλά και στον πρόεδρο της Επιτροπής της Βουλής για την Διασπορά (sic) κ. Κων. Τσουκαλά.
Ο κ. Κορίνθιος ζητά από τους πολιτειακούς παράγοντες να ενεργήσουν τα δέοντα ώστε να υλοποιηθεί η ομόφωνη απόφαση της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς (sic) και να προχωρήσει η προβλεπόμενη διαδικασία έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος για την καθιέρωση Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και Ελληνικού Πολιτισμού «ώστε να κινηθεί στη συνέχεια η διαδικασία για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και Ελληνικού Πολιτισμού μέσω της Unesco».
Υπογραμμίζει, μάλιστα, ότι έχουν ήδη ανακοινωθεί και ορισμένες εκδηλώσεις που θα γίνουν σε όλη την Ιταλία, στο πλαίσιο της καθιέρωσης του εορτασμού της 24ης Οκτωβρίου, ημέρας που προτάθηκε η απονομή του Νόμπελ λογοτεχνίας στον μεγάλο Έλληνα ποιητή Γεώργιο Σεφέρη, ως «Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού».
Αυτές είναι:
  1. Η ΟΕΚΑΙ με την Ελληνική Κοινότητα Νεαπόλεως και Καμπανίας, τα Ιταλικά Γενικά Αρχεία του Κράτους, την Εθνική Βιβλιοθήκη, την Φιλελληνική Εταιρεία Ιταλίας, το Κρατικό Ωδείο, το Ινστιτούτο Φιλοσοφικών Σπουδών και την Εβραϊκή Κοινότητα, με την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας, της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, του Δήμου της Νεαπόλεως και της Περιφέρειας Καμπανίας, διοργανώνει τον προσεχή μήνα Ιούνιο στη Νεάπολη της Ιταλίας Έκθεση και Ημερίδα με θέμα Μισή Χιλιετία του Νεώτερου Ελληνισμού στη Νεάπολη.
Η Έκθεση (5/26 Ιουνίου 2015) στο Μέγαρο των Αρχείων του Κράτους θα περιλαμβάνει αρχειακό υλικό από το 1500 μέχρι σήμερα, εν μέρει ανέκδοτο, βίντεο και πρόσφατα κειμήλια της Ομογένειας.
2. Επιστημονική Διεθνής Ημερίδα που θα διεξαχθεί την 26η Ιουνίου 2015, σε Μέγαρο του Δήμου Νεαπόλεως (Sala del Capitolo, Polo di Pietrasanta), με τη συμμετοχή ερευνητών αναγνωρισμένου κύρους.
Έχει υποβληθεί αίτηση ώστε οι εκδηλώσεις αυτές της Ομογένειας που θα διεξαχθούν κατά τον προσεχή μήνα Ιούνιο να τελούν και υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ΡΗΡ, παρόμοιο αίτημα να τεθούν η Έκθεση και η Επιστημονική Ημερίδα για τα 500 χρόνια του Νεώτερου Ελληνισμού στη Νεάπολη, υπό την αιγίδα και του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, έχει τεθεί από τους διοργανωτές προς τον κ. Προκόπη Παυλόπουλο.


http://panhellenicpost.com/archives/121810

venerdì 17 aprile 2015

Ritrovarsi a San Giorgio Albanese, dopo esattamente 40 anni

Gianni Belluscio me l’aveva promesso da tempo.

E così tre giorni fa mi è venuto di buon mattino 

a prendere dalla foresteria del campus

per portarmi a San Giorgio Albanese.

E così dopo 40 anni,
esperienze personali e professioni diverse,
ho rivisto l’amico Vittorio Scirchio,
parroco amatissimo di San Giorgio Albanese.
Abbiamo così trascorso una mezza giornata  indimenticabile,
piena di serenità ricordando legami e vissuti comuni,
come se il tempo non fosse mai passato.









Arrivederci a presto, carissimi Vittorio e Gianni.



sabato 11 aprile 2015

Kαλή Ανάσταση και τα βροντερά τριμπόνια να διώξουν την κρίση


Παπαδιαμάντης, Εξοχική Λαμπρή

Καλὰ τὸ ἔλεγεν ὁ μπάρμπα-Μηλιός, ὅτι τὸ ἔτος ἐκεῖνο ἐκινδύνευον νὰ μείνουν οἱ ἄνθρωποι οἱ χριστιανοί, οἱ ξωμερίτες, τὴν ἡμέραν τοῦ Πάσχα, ἀλειτούργητοι. Καὶ οὐδέποτε πρόρρησις ἔφθασε τόσον ἐγγὺς νὰ πληρωθεῖ, ὅσον αὐτή· διότι δὶς ἐκινδύνευσε νὰ ἐπαληθεύσῃ ἀλλ᾿ εὐτυχῶς ὁ Θεὸς ἔδωκε καλὴν φώτισιν εἰς τοὺς ἁρμοδίους καὶ οἱ πτωχοὶ χωρικοί, οἱ γεωργοποιμένες τοῦ μέρους ἐκείνου, ἠξιώθησαν καὶ αὐτοὶ νὰ ἀκούσωσι τὸν καλὸν λόγον, καὶ νὰ φάγωσι καὶ αὐτοὶ τὸ κόκκινο αὐγό.
Ὅλα αὐτά, διότι τὸ μὲν ταχύπλουν, αὐτὸ τὸ προκομμένον πλοῖον, τὸ ὁποῖον ἐκτελεῖ δῆθεν τὴν συγκοινωνίαν μεταξὺ τῶν ἀτυχῶν νήσων καὶ τῆς ἀπέναντι ἀξένου ἀκτῆς, σχεδὸν τακτικῶς δὶς τοῦ ἔτους, ἤτοι κατὰ τὶς δυὸ ἀλλαξοκαιριές, τὸ φθινόπωρον καὶ τὸ ἔαρ, βυθίζεται, καὶ συνήθως χάνεται αὔτανδρον· εἶτα γίνεται νέα δημοπρασία, καὶ εὑρίσκεται τολμητίας τις πτωχὸς κυβερνήτης, ὅστις δὲν σωφρονίζεται ἀπὸ τὸ πάθημα τοῦ προκατόχου του, ἀναλαμβάνων ἑκάστοτε τὸ κινδυνωδέστατον ἔργον· καὶ τὴν φορὰν ταύτην, τὸ ταχύπλουν, λήγοντος τοῦ Μαρτίου, τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ τοῦ χειμῶνος γενομένου, εἶχε βυθισθεῖ· ὁ δὲ παπᾶ-Βαγγέλης, ὁ ἐφημέριος ἅμα καὶ ἡγούμενος καὶ μόνος ἀδελφὸς τοῦ μονυδρίου τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, ἔχων κατ᾿ εὔνοιαν τοῦ ἐπισκόπου καὶ τὸ ἀξίωμα τοῦ ἐξάρχου καὶ πνευματικοῦ τῶν ἀπέναντι χωρίων, καίτοι γέρων ἤδη, ἔπλεε τετράκις τοῦ ἔτους, ἤτοι κατὰ πᾶσαν τεσσαρακοστήν, εἰς τὰς ἀντίκρυ ἐκτεινομένας ἀκτὰς ὅπως ἐξομολογήσῃ καὶ καταρτίσῃ πνευματικῶς τοὺς δυστυχεῖς ἐκείνους δουλοπάροικους, τοὺς «κουκουβίνους ἢ κουκοσκιάχτες», ὅπως τοὺς ὀνόμαζον, σπεύδων, κατὰ τὴν Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, νὰ ἐπιστρέψῃ ἐγκαίρως εἰς τὴν μονήν του, ὅπως ἑορτάσῃ τὸ Πάσχα. Ἀλλὰ κατ᾿ ἐκεῖνο τὸ ἔτος, τὸ ταχύπλουν εἶχε βυθισθεῖ, ὡς εἴπομεν, ἡ συγκοινωνία ἐκόπη ἐπὶ τίνας ἡμέρας, καὶ οὕτως ὁ παπᾶ-Βαγγέλης ἔμεινεν ἀκουσίως, ἠναγκασμένος νὰ ἑορτάσῃ τὸ Πάσχα πέραν τῆς πολυκυμάντου καὶ βορεοπλήκτου θαλάσσης, τὸ δὲ μικρὸν ποίμνιόν του, οἱ γείτονες τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, οἱ χωρικοὶ τῶν Καλυβιῶν ἐκινδύνευον νὰ μείνωσιν ἀλειτούργητοι.
Τινὲς διετύπωσαν γνώμην νὰ παραλάβωσι τὰς γυναίκας καὶ τὰ τέκνα των καὶ νὰ κατέλθωσιν εἰς τὴν πολίχνην, ὅπως ἀκούσωσι τὴν Ἀνάστασιν καὶ λειτουργηθῶσιν ἀλλ᾿ ὁ μπάρμπα-Μηλιός, ὅστις ἔκαμνε τὸν προεστὸν εἰς τὰ Καλύβια, καὶ ἤθελε νὰ ἑορτάσῃ τὸ Πάσχα ὅπως αὐτὸς ἐνόει, ὁ Φταμηνίτης, ὅστις δὲν ἤθελε νὰ ἐκθέσῃ τὴν γυναίκα του εἰς τὰ ὄμματα τοῦ πλήθους, καὶ ὁ μπαρμπ᾿-Ἀναγνώστης, χωρικός, ὅστις «τὰ ἤξευρεν ἀπέξω ὅλα τὰ γράμματα τῆς Λαμπρῆς», ἀλλὰ δὲν ἠδύνατο ν᾿ ἀναγνώσῃ τίποτε «ἀπὸ μέσα» καὶ ἐπεθύμει νὰ ψάλλῃ τὸ «Σῶμα Χριστοῦ μεταλάβετε» – οἱ τρεῖς οὗτοι ἐπέμειναν, καὶ πολλοὶ ἠσπάσθησαν τὴν γνώμην των, ὅτι ἔπρεπε ἐκ παντὸς τρόπου νὰ πείσωσιν ἕνα τῶν ἐν τῇ πόλει ἐφημερίων ν᾿ ἀνέλθῃ εἰς τὰ Καλύβια, νὰ τοὺς λειτουργήσῃ.
Ὁ καταλληλότερος δέ, κατὰ τὴν γνώμην πάντων, ἱερεὺς τῆς πόλεως ἦτον ὁ παπᾶ-Κυριάκος, ὅστις δὲν ἦτον «ἀπὸ μεγάλο τζάκι», εἶχε μάλιστα καὶ συγγένειαν μὲ τινὰς τῶν ἐξωμεριτῶν καὶ τοὺς κατεδέχετο. Ἦτον ὀλίγον τσάμης, καθὼς ἔλεγαν. Δὲν ἔτρεφε προλήψεις. Ἠκούετο μάλιστα, ἐδῶ κι ἐκεῖ, ὅτι ὁ ἱερεὺς οὗτος εἶχε καὶ τὴν συνήθειαν «ν᾿ ἀποσώνῃ τὰ παιδιά» εἰς τοὺς κόλπους τῶν μητέρων, τῶν ἐνοριτισσῶν του. Ἀλλὰ τοῦτο τὸ ἔλεγον οἱ ἀστεῖοι ἢ οἱ φθονεροί, καὶ μόνον οἱ ἀνόητοι τὸ ἐπίστευον. Ὁ ἐφημέριος οὖτος ὡς οἱ πλεῖστοι του γνησίου ἑλληνικοῦ κλήρου, πλὴν μικροῦ ἐλευθεριασμοῦ, ἦτο κατὰ τὰ ἄλλα ἄμεμπτος.
Τοῦτο ναί, ἀληθεύει· ἀλλ᾿ οἱ ἔγγαμοι ἱερεῖς, πενόμενοι καὶ δυσπραγοῦντες, ἐπιτακτικὴν ἔχοντες ἀνάγκην νὰ θρέψωσι τὰ τέκνα των, φαίνονται ὡς πλεονέκται, καὶ καταντῶσι νὰ μὴ τρέφωσι πλέον ἐμπιστοσύνην οὐδ᾿ εἰς αὐτοὺς τοὺς συλλειτουργοὺς των. Τοῦτο ἔπασχε καὶ ὁ παπᾶ-Κυριάκος, ὅστις ἐπεθύμει μὲν νὰ ὑπάγῃ νὰ κάμῃ Ἀνάστασιν εἰς τοὺς χωρικούς, διότι ἦτο ἀνοιχτόκαρδος, καὶ ἤθελε νὰ χαρῇ καὶ αὐτὸς ὀλίγην Ἀνάστασιν καὶ ὀλίγην ἄνοιξιν, ἀλλ᾿ ἐδυσπίστει εἰς τὸν συνεφημέριόν του, καὶ ἔπειτα δὲν ἤθελε ν᾿ ἀφήσῃ τὴν ἐνορίαν μὲ ἕνα μόνον ἱερέα τοιαύτην ἡμέραν. Ἀλλ᾿ αὐτὸς ὁ παπᾶ-Θοδωρῆς ὁ Σφοντύλας, ὁ συνεφημέριός του, τὸν παρεκίνησε νὰ ὑπάγῃ εἰπῶν, ὅτι καλὸν ἦτο νὰ μὴ χάσωσι καὶ τὸ εἰσόδημα τῶν Καλυβιῶν, αἰνιττόμενος ὅτι τά τε ἐκ τοῦ ἐνοριακοῦ ἔσοδα καὶ τὰ τῆς ἐξοχικῆς παροικίας, ἀμφότερα ἐξίσου θὰ τὰ ἐμοιράζοντο.

venerdì 10 aprile 2015

ΑΛΕΚΟΣ Ε. ΦΛΩΡΑΚΗΣ, ΤΗΝΟΣ. ΟΙ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΛΑΜΠΡΗΣ

ΑΛΕΚΟΣ Ε. ΦΛΩΡΑΚΗΣ



ΤΗΝΟΣ


ΟΙ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΜΕΡΕΣ 
ΤΗΣ ΛΑΜΠΡΗΣ



  Ο μεγαλοβδομαδιάτικος και αναστάσιμος εθιμικός κύκλος αρχίζει ουσιαστικά από το Σάββατο του Λαζάρου. Παλαιότερα οι γυναίκες ζύμωναν αυτή τη μέρα τα «λαζαράκια», κουλούρια πλεγμένα σε κοτσίδα, που τα πήγαιναν και στην εκκλησία την Κυριακή για ευλογία. Την υποχρέωση για την επανάληψη του αρχετύπου δηλώνει το παροιμιακώς λεγόμενο «Όποιος Λάζαρο δεν πιάσει, / το ψωμί να μη χορτάσει». Τη μέρα εκείνη τα παιδιά τραγουδούσαν το Λάζαρο, που τόσο πικράθηκε απ’ όσα είδε στον Άδη ώστε μετά την έγερσή του δεν ξαναγέλασε, και οι νοικοκυρές τα φίλευαν και τους έδιναν αβγά:


Λάζαρε, ειπέ μας τί ’δες
εις τον Άδη που επήγες;
Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου να πιώ νεράκι,
να ξεπλύνω το φαρμάκι,
της καρδιάς μου, των χειλέων,
μη με ερωτάτε πλέον. 

     Την Κυριακή των Βαΐων η αυστηρή νηστεία της Σαρακοστής διακόπτεται με κατάλυση ιχθύος, λόγω του εορταστικού χαρακτήρα της ημέρας αλλά και εν όψει της αυστηρότερης ακόμη νηστείας που επίκειται. Συμβαίνει όμως «ο πονηρός να σηκώνει τις μέρες εκείνες φουρτούνες και να εμποδίζει την ψαριά», όπως ακριβώς και στην άλλη μεγάλη γιορτή της Σαρακοστής, τη μέρα του Ευαγγελισμού. Απ’ όπου και η παροιμία: «Του Ευαγγελισμού και των Βαγιώ / μπαίν’ ο διάολος μες στο γιαλό».
     Στις εκκλησίες  κρέμονται από τα καντήλια σταυροί πλεγμένοι από φύλλα φοινικιάς. Είναι ευλογία για όποιον προλάβει να πάρει έναν σταυρό απ’ αυτούς την ώρα του Ευαγγελίου, όταν ο παπάς λέει τη φράση «Έλαβον τα βαΐα των φοινίκων». Από την αρχή του Ευαγγελίου προσπαθούν όλοι να πιάσουν κατάλληλη θέση. Τα «βάγια» (κλαδάκια ελιάς) που μοιράζονται εκείνη τη μέρα στις εκκλησίες, τα καίνε στο «κάπνισμα» (ξεμάτιασμα) και τα χρησιμοποιούν ως αποτρεπτικό των δαιμόνων.
Στη Χώρα, η λειτουργία των καθολικών αρχίζει στον Σαντ-Αντόνιο, απ’ όπου όλο το εκκλησίασμα ακολουθεί λιτανευτικά τη διαδρομή έως την καθέδρα του Αγίου Νικολάου, με βάγια και κλαδιά φοινίκων στα χέρια, ψάλλοντας.
      Μετά τη λειτουργία, τα παιδιά γύριζαν παλαιότερα στους δρόμους, σε μια γραμμή, κρατώντας ένα στεφάνι από βάγια και λουλούδια, που μετά τη γύρα το έριχναν στη θάλασσα, έθιμο που θυμίζει την «ειρεσιώνην» των αρχαίων στις ανοιξιάτικες γιορτές. Έκαναν μεγάλο θόρυβο με «ναργινάρες» (ροκάνες) και τραγουδούσαν:

Βάγιο, βάγιο των Βαγιώ,
τρώνε ψάρι και κολιό
και την άλλη Κυριακή
τρώνε κόκκινο αβγό,
για το πείσμα των Βραιώ 
που σταυρώσαν το Χριστό.

     Από τη Μεγάλη Πέμπτη αρχίζουν οι προετοιμασίες για το Πάσχα. Οι γυναίκες βάφουν τα κόκκινα αβγά. Κόκκινα αβγά έβαφαν πολλοί λαοί και στην αρχαιότητα, στις ανοιξιάτικες γιορτές, ως σύμβολο γονιμότητας και αναγέννησης της φύσης. Το έθιμο στο Χριστιανισμό συμβολίζει το αίμα του Χριστού και εκφράζει τη χαρά για την ανάστασή του. Η παράδοση λέει ότι «όταν αναστήθηκε ο Χριστός, το είπαν μιας χωριανής και δεν το πίστευε. Μόνο αν γίνουν κόκκινα τ’ αβγά που βαστώ –είπε– θα το πιστέψω. Και τα αβγά βάφτηκαν αμέσως κόκκινα!». 
     Τη μέρα αυτή ζυμώνουν επίσης τα κουλουράκια και τα τσουρέκια. Παλαιότερα, ετοίμαζαν ειδικά τσουρέκια για τα παιδιά, τις «βλαχούλες» για τα κορίτσια και τους  «αξιωματικούς» για τα αγόρια. Απαραίτητο γλύκισμα της Λαμπρής παραμένουν οι τυρόπιτες, από ανάλατη τηνιακή μυζήθρα: τα «τσιμπητά τυροπιτάκια» ή όπως τα λένε στα Έξω Μέρη «λυχναράκια», σε φύλλο στρογγυλό και τσιμπημένο δαντελωτά με τα δάχτυλα, τα «σκεπασταράκια» και οι «σκεπαστές».
     Το βράδυ, παρακολουθούν όλοι από νωρίς τα «δώδεκα ευαγγέλια», παρά το μεγάλο μήκος της ακολουθίας: «Μεγάλη Πέμπτη, ποιος δύναται να στέκει!».  
     Το πένθος των ημερών φτάνει στο αποκορύφωμά του τη Μεγάλη Παρασκευή. Οι άνθρωποι προσπαθούν να συμμεριστούν το πάθος του Θεανθρώπου: «Τη Μεγάλη Παρασκευή δεν πρέπει να ζυμώσεις ούτε να μαγειρέψεις. Μόνο φακές κάνει να μαγειρέψεις αποβραδίς, που ’χουν γλυκάδι (ξίδι). Πρέπει να φας γλυκάδι κείνη τη μέρα, γιατί δώκαν του Χριστού, και μαρούλι ή πικρά χόρτα». 
     Παλαιότερα, έψελναν οι γριές για την ψυχή τους το «Μοιριολόι της Παναγίας», πολύστιχο ποίημα σε αργό, βυζαντινό μέλος, που αναφέρεται στη σταύρωση του Κυρίου και στο θρήνο της μητέρας του. Στους ναούς των καθολικών τελείται και σήμερα το μεσαιωνικό έθιμο των «Μυστηρίων του Πάθους» ή τα κοινώς λεγόμενα «καντράκια». Είκοσι εννέα εργαλεία και αντικείμενα σχετιζόμενα με το πάθος του Χριστού, ζωγραφισμένα σε ξύλο ή χαρτόνι (καντράκια), υψώνονται διαδοχικά στο μέσον της εκκλησίας κρατημένα από παιδιά, ενώ παράλληλα ψάλλονται ομοιοκατάληκτα τετράστιχα σε λαϊκή γλώσσα. Προηγούνται ανάλογα ποιήματα, επίσης στο τοπικό ιδίωμα, ο «Θρήνος του Εσταυρωμένου» και ο «Θρήνος  της Παναγίας της Πονεμένης».    
     Οι ενορίες και τα χωριά συναγωνίζονται για τον καλύτερο επιτάφιο. Τον στολίζουν λεύτερα κορίτσια με «μαντιές» (βιολέτες) και πρασινάδες –σήμερα πλέον με λουλούδια του ανθοπωλείου. Το βράδυ, στη «γύρα», ο κόσμος ακολουθεί με αναμμένα κεριά. Υπάρχει η πίστη ότι όσο δυνατό αέρα κι αν έχει, την ώρα της περιφοράς θα πέσει για να μην τα σβήσει. Στα κατώφλια και στις αυλές των σπιτιών οι γυναίκες θυμιάζουν και πετούν λουλούδια. Πάνω στις πεζούλες ανάβουν κεριά, το ένα δίπλα στο άλλο, και, παλαιότερα, μεγάλες φωτιές με μπάλες από το υλικό που μένει κάτω-κάτω στα βαρέλια του κρασιού.
     Στη Χώρα, «τα επιτάφια» των τεσσάρων ενοριών και της Παναγίας συγκεντρώνονται στην παραλιακή πλατεία, όπου γίνεται κοινή δέηση. Προπορεύεται η φιλαρμονική του Ιερού Ιδρύματος της Ευαγγελίστριας. Ύστερα, κάθε επιτάφιος συνεχίζει τη γύρα του στις γειτονιές της ενορίας. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει καθιερωθεί, ο επιτάφιος του Αγίου Νικολάου-Αγίου Ελευθερίου να φτάνει έως την παραλία Καλάμια και να μπαίνει στη θάλασσα, μαζί με τον ιερέα, τους ψάλτες και τα παιδιά που κρατούν τα φαναράκια και τα εξαπτέρυγα. Εκεί, μέσα στο νερό, γίνεται δέηση για τους «εν ναυαγίω πνιγέντας» και αιτείται η προστασία των πλεόντων από τον προστάτη τους Άγιο Νικόλαο. Η γύρα περνά και από το νεκροταφείο, φωτισμένο από τα καντήλια όλων των τάφων, όπου αναπέμπεται δέηση για τους κεκοιμημένους. Επιτάφιος  περιφέρεται και από την καθολική ενορία, όμοιος με εκείνους των ορθοδόξων ενοριών. Μετά το τέλος της ακολουθίας, γυναίκες αλλά και άντρες και παιδιά ξεκινούν νύχτα, κρατώντας φαναράκια, και «ανάβουν τα ξωκλήσια», δηλαδή τα καντήλια των ξωκλησιών, με το φως του επιταφίου.
     Προάγγελος  της πασχαλινής γιορτής είναι η «πρώτη Ανάσταση», το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, η κάθοδος δηλαδή του Χριστού στον Άδη για να κηρύξει τη σωτηρία στους εκεί νεκρούς. Την ώρα που ο παπάς ψάλλει θριαμβικά το «Ανάστα ο Θεός, κρίνον την γην», σκορπίζει λεμονόφυλλα. Όποιος πιάσει λεμονόφυλλο πριν πέσει στο δάπεδο, το βάζει στο πορτοφόλι του «για να ’χει πάντα λεφτά». Αν το πιάσει κοπέλα λεύτερη «θα παντρευτεί στο χρόνο». Από τα πεσμένα κάτω λεμονόφυλλα βάζουν στο σκρίνιο, «για να μην τρώει τα ρούχα ο σκόρος». 
     Τη μέρα αυτή ολοκληρώνονται οι προετοιμασίες για το Πάσχα και ετοιμάζονται τα βραδινά φαγητά, η παραδοσιακή μοσχαρίσια σούπα ή –πιο πρόσφατα– η μαγειρίτσα. Στα χωριά, όσοι έχουν ακόμη δικά τους ζώα, σφάζουν το πασχαλινό αρνί μπροστά στο κατώφλι, για το λαμπριάτικο ψητό στο φούρνο. Με το αίμα του κάνουν έναν σταυρό μέσ’ από την πόρτα, «για το γούρι του σπιτιού», πράξη που υπενθυμίζει το πρόβατο της σφαγής των Εβραίων από το βιβλίο της Εξόδου. 
Τη νύχτα της Αναστάσεως όλοι πηγαίνουν στην εκκλησία ντυμένοι στα γιορτινά τους και με τις λαμπάδες τους. Αρκετοί παίρνουν μαζί τους αβγά και τυροπιτάκια «για να λειτουργηθούν». Στην Παναγία και σε μερικές ενορίες μοιράζονται σε όλους κόκκινα αβγά με έξοδα της Επιτροπής. Τα κορίτσια που θα ανάψουν τη λαμπάδα τους κατευθείαν από το κερί του παπά, πιστεύεται ότι θα παντρευτούν στο χρόνο. Μόλις ακουστεί το «Χριστός Ανέστη», οι καμπάνες σημαίνουν πανηγυρικά, ανταλλάσσονται φιλήματα και ευχές. Δημιουργείται πανδαιμόνιο: κροτίδες, «τρίγωνα», «μάσκουλα». Παλαιότερα, αλλά και σήμερα ακόμη σε μερικά χωριά, «ρίχναν και τριμπονιές» με όπλα εμπροσθογεμή, τα τριμπόνια. Το έθιμο των εκκωφαντικών θορύβων, εκτός από την πρωτογενή του έννοια, να τρομάξει και να αποπέμψει τις δαιμονικές δυνάμεις, εκφράζει τον ενθουσιασμό και την ευφορία των χριστιανών για τη νίκη του Χριστού αλλά και την ψυχολογική εκτόνωση μετά την πένθιμη περίοδο της Μεγαλοβδομάδας.
     Το αναστάσιμο φως είναι άγιο. Προσέχουν να το φέρουν στο σπίτι χωρίς να σβήσει και κάνουν μ’ αυτό έναν σταυρό στο ανώφλι. Ανάβουν ύστερα το καντήλι, προσπαθώντας να το διατηρήσουν όσο πιο πολύ μπορούν. Στο τραπέζι που ακολουθεί, το πρώτο πράγμα που βάζουν στο στόμα τους είναι ένα κόκκινο αβγό, λέγοντας: «Με τ’ αβγό σ’ έκλεισα (την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς), με τ’ αβγό σ’ ανοίγω». Το τσούγκρισμα των αβγών, εκτός των άλλων, εμπεριέχει ανταγωνιστικό χαρακτήρα για την ανάδειξη του νικητή (του πιο γερού, του πιο τυχερού) και υποδηλώνει τη νίκη της εαρινής βλάστησης επί του χειμώνα.
     Ανήμερα της Λαμπρής γίνονται γλέντια. Στα καθολικά χωριά έκαναν παλαιότερα έναν αχυρένιο άνθρωπο, τον Ιούδα, τον έφτυναν, τον έβριζαν και τον φώναζαν «Προδότη!». Ύστερα τον κρεμούσαν σ’ ένα δέντρο και τον έκαιγαν. Είναι το πανελληνίως γνωστό εθιμικό δρώμενο, το «κάψιμο του Ιούδα», που εδώ έπαιρνε μερικές φορές χαρακτήρα πλησιέστερο προς τη διαπόμπευση του λαϊκού δικαίου, όταν, αντί για αχυρένιο ομοίωμα, υποδυόταν τον Ιούδα ένας χωρικός. Διαλεγμένος με κλήρο, ήταν αναγκασμένος να περάσει μέσ’ από τους δρόμους του χωριού και να δεχτεί το ξύλο, τις βρισιές και τα φτυσίματα των συγχωριανών του.
     Το απόγευμα γίνεται ο εσπερινός της Αγάπης. Η «ανάσταση» (εικόνα της Αναστάσεως σε κοντάρι, με στεφάνι από λουλούδια γύρω της) λιτανεύεται στους δρόμους. Υπήρχε έντονος συναγωνισμός ανάμεσα σε κοντινά ή αντικρινά χωριά, για το ποιο θα ρίξει τις περισσότερες τριμπονιές, «σκεπάζοντας» το άλλο. Όπου υπάρχουν περισσότερες ενορίες (Χώρα, Πύργος), οι αναστάσεις βγαίνουν σε κοινή γύρα. Μετά τον εσπερινό, ο κόσμος κάνει βόλτα φορώντας τα γιορτινά του και συνεχίζει το γλέντι. Στην περιοχή του Πανόρμου, έως τη δεκαετία του 1960, έστηναν κούνιες για τις κοπέλες. Τη μία μετά την άλλη τις κουνούσαν τα παλικάρια, ταιριάζοντας δίστιχα για να τις παινέσουν, να τους εκφράσουν την αγάπη τους ή να τους παραπονεθούν. Το έθιμο υπενθυμίζει τις αρχαιοελληνικές «αιώρες» των Αθηναίων παρθένων στη γιορτή των Ανθεστηρίων. Διαρκούσε όλη την πασχαλινή περίοδο. Μαζί άρχιζαν και οι κυριακάτικοι χοροί στην πλατεία.
     Όλη η εβδομάδα της Λαμπρής (η Διακαινήσιμος) λογίζεται σαν μια ημέρα. Αξιοσημείωτο έθιμο είναι τα «τραπέζια της αγάπης», όπου οι χωριανοί  έχουν την ευκαιρία να συμφάγουν και να συνεορτάσουν. Στον Κτικάδο, η αγάπη τελείται τη Δευτέρα  του Πάσχα. Στον υπόγειο επιβλητικό χώρο, κάτω από την αυλή της Μεγαλομάτας, στρώνεται ένα στενόμακρο πέτρινο τραπέζι, όπου παρακάθεται το σύνολο των ορθοδόξων του χωριού. Μοσχάρι σούπα, μαγειρεμένο σε καζάνια στο παρακείμενο τζάκι, είναι το παραδοσιακό φαγητό που συμπληρώνεται και από άλλα εδέσματα. Μοιράζονται άσπρα κεριά που τα ανάβουν από τη λαμπάδα του παπά, καθώς εκείνος ψάλλει το «Δεύτε λάβετε φως», ψάλλουν όλοι μαζί το Χριστός Ανέστη, συγχωρούν ο ένας τον άλλον και οι μαλωμένοι συμφιλιώνονται. Είναι το «τραπέζι της αδελφοσύνης». Ύστερα ο παπάς μνημονεύει τους νεκρούς, τους ενταφιασμένους στο χωριό από το 1746 μέχρι σήμερα. Νεκρούς, οι οποίοι παρευρίσκονται και συνεορτάζουν, αφού δίπλα, σε συνεχόμενο χώρο, είναι το οστεοφυλάκιο. Συμπαρουσία στρατευόμενης και θριαμβεύουσας Εκκλησίας.
     Αγάπη τελείται την ίδια μέρα και στην Καρδιανή. Μετά τη θεία Λειτουργία,  ανταλλάσσεται ασπασμός αγάπης στην αυλή της εκκλησίας, χωριστά από τους άντρες και χωριστά από τις γυναίκες,. Εδώ, το κυρίαρχο έδεσμα είναι η χοντρή «φουρτάλια» (ομελέτα), καμωμένη από πολλά-πολλά αβγά που τα προσφέρουν οι χωριανοί.
     Αγάπες γίνονται και στα καθολικά χωριά, μοιρασμένες σε όλες τις μέρες της Λαμπροβδομάδας. Σχεδόν κάθε χωριό έχει το δικό του ξωκλήσι όπου «μαραντίζει». Οι χωριανοί φέρνουν μαζί τους φαγητά και, μετά τη Λειτουργία, συντρώγουν στις κάμαρες ή στο ύπαιθρο. Φαγητά προσφέρονται και από τους τοπικούς συλλόγους, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις σουβλίζονται αρνιά (Βωλάξ, Καλλονή) και κληρώνονται λαχνοί με αρνάκια, κατσικάκια και διάφορα δώρα. Όπου καλούνται τα όργανα ακολουθεί χορός.
     Την Κυριακή του Θωμά πανηγυρίζει στα Υστέρνια η Παναγία η Λακκωτιανή. Στο πανηγύρι σφάζουν για όλο τον κόσμο ταμένα ζώα, αφού η  Λακκωτιανή, μεταξύ των άλλων, βοηθεί στην ανεύρεσή τους. Το φαγητό που προσφέρεται είναι παραδοσιακά καθορισμένο: κρέας και σούπα. Οι επίτροποι γυρίζουν στα σπίτια του χωριού και μαζεύουν αβγά για το αβγολέμονο και κόκκινα. Κρατούν μεγάλα καλάθια και φωνάζουν: «Το αβγό της Παναγίας!». Τη σούπα τη μαγειρεύουν γυναίκες του χωριού, στις κάμαρες δίπλα στην εκκλησία, σε μεγάλα καζάνια και την ταράζουν με μακριές ξύλινες κουτάλες. Σερβίρεται σε πήλινες γαβάθες. Μετά τη Λειτουργία και την περιφορά, όλοι προσκυνούν την εικόνα στον περίβολο της εκκλησίας και ακολουθεί το τραπέζι της αγάπης στα μακρόστενα πέτρινα τραπέζια της αυλής. 
     Το ιδιαίτερο στοιχείο στην αγάπη της Λακκωτιανής είναι οι «ροδαριές», λουλούδια στο πιρούνι μαζί με μεζεδάκια, τυροπιτάκια, κόκκινα αβγά, καθώς και σημειώματα με ευχές και στιχάκια. Ροδαριές στέλνει ο πατέρας στο γιο, το παιδί στους γονιούς του, ο φίλος στο φίλο, τα παλικάρια στις αγαπημένες τους. Κάθε λουλούδι, ανάλογα με το είδος και το χρώμα του, παίρνει ειδική σημασία. Ακόμη και αγκάθια στέλνουν για τη σκληρόκαρδη. 
Η προσφορά της ροδαριάς δεν είναι βέβαια άσχετη με τη χαρά και τη λανθάνουσα λατρεία για την αναβλάστηση της γης, αλλά και με τη μαγική δύναμη της πρασινάδας και των λουλουδιών να μεταδίδουν στους ανθρώπους, με τη θαλερότητά τους, υγεία και ομορφιά. Ήδη άλλωστε ο χειμώνας, όπως και ο θάνατος, έχει νικηθεί. Η ανοιξιάτικη ευωδία συμβαδίζει με την αναστάσιμη ευωχία, πνευματική και υλική. Παντού κυριαρχεί η χαρά που σκορπά το γλυκύτατο μήνυμα: 
     –Χριστός Ανέστη!
Ευχές για διηνεκή αναστάσιμη χαρά, πεπληρωμένη στις καρδιές σας! Αλέκος Φλωράκης

giovedì 9 aprile 2015

“Giù le mani da latino e greco”

Francia, la Sorbona contro la riforma scolastica: “Giù le mani da latino e greco”

La denuncia dei manifestanti dopo la proposta del ministro 

di tagliare le ore dedicate alle lingue classiche: 

«Questa classe dirigente miope vuole rimpiazzare i verbi con i numeri»


http://www.lastampa.it/2015/04/10/esteri/francia-la-sorbona-contro-la-riforma-scolastica-gi-le-mani-da-latino-e-greco-qAzbRFpbW0EXha8Qv4pWAN/pagina.html
L’esterno dell’università Sorbona a Parigi


10/04/2015
«Latino e greco non si toccano»: professori e studenti della Sorbona, la celebre università parigina, si aggiungono al coro di proteste contro l’ultima riforma scolastica voluta dalla ministra francese dell’Istruzione, Najat Vallaud-Belkacem, che propone di ridurre le ore di apprendimento del latino e del greco nelle scuole superiori diluendone l’insegnamento in corsi pluridisciplinari di taglio più storico. 

In un’anfiteatro della Sorbona, nel cuore della rive gauche parigina, un centinaio di studenti e professori si sono riuniti per chiedere di non smantellare le lingue antiche. Tra loro, il filosofo Regis Debray ha denunciato il tentativo di «rimpiazzare i verbi con i numeri» e ha tuonato contro la «miopia della classe dirigente» prima di interrogarsi sulla «questione angosciante di una civiltà che, se continua così, non sarà all’altezza del proprio avvenire». Un messaggio simile a quello lanciato pochi giorni prima da Élizabeth Antébi, organizzatrice del IX Festival europeo di latino e greco all’Ecole normale supérieure di Lione. «Nel momento in cui lottiamo contro individui che distruggono tutte le opere della memoria - ha detto riferendosi alle recenti azioni dei fondamentalisti islamici dell’Isis nel museo di Mossul - ci stiamo distruggendo da soli». Per i manifestanti, la riforma di Najat Vallaud-Belkacem «ucciderà» l’insegnamento del latino e del greco attraverso una lenta ma inesorabile agonia, con una progressiva erosione delle ore di lezione a vantaggio di una didattica considerata «più moderna e più sexy». 

In pratica, secondo il testo della riforma che dovrebbe entrare in vigore nel 2016, le opzioni di latino e greco verranno sostituite da insegnamenti pratici interdisciplinari (Epi), tra cui «lingue e culture dell’antichità». Vicina ai manifestanti, anche Aurélie Filippetti, l’ex ministra della Cultura nonché stella della `gauche frondista´ che ha abbandonato il governo di Francois Hollande. «Conoscere le lingue antiche significa spalancare gli orizzonti, lo spirito, imparare la semplicità di una grammatica francese che oggi dicono difficile, capire il senso delle parole attraverso il loro percorso. È un’avventura», racconta a La Vie.fr. A quei funzionari del ministero dell’Istruzione che ritengono latino e greco un insegnamento «elitista», che va sostituito con meno lingue e più storia, gli `indignati´ della Sorbona ricordano che oggi, nelle scuole superiori di Francia, 520.000 ragazzi scelgono ancora le opzioni di latino e di greco. O meglio - affermano a Parigi - l’insegnamento «si è più che democratizzato, è piuttosto il governo che rifiuta sistematicamente di aprire nuovi corsi». 

«Elitista è piuttosto l’inglese», protesta un prof di letteratura all’università di Nanterre, alle porte di Parigi, sottolineando che «solo i più fortunati possono permettersi viaggi studio all’estero mentre davanti al latino e greco siamo tutti uguali». Per Patrick Dandrey, titolare di un’altra cattedra di letteratura, il progetto «è squallido e fatto male».«Dobbiamo resistere ancora due anni», avverte se senza darsi per vinto: «Non sarà certo il primo progetto di riforma che getteremo nel cestino della storia».  

Convegno della Fondazione dell'Ordine dei Commercialisti e degli Esperti Contabili di Napoli, venerdì 10 aprile alle ore 9:30: La Grecia mette in discussione l'eurosistema. E l'Italia?


mercoledì 8 aprile 2015

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ, ΕΛΛΑΔΑ! BUONA RESURREZIONE, GRECIA!




ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Και δυνατές τριμπονιές


Όσες λαμπάδες φώτισαν ολόκληρη τη φύση,
τόσες χαρές σας εύχομαι σε όλη σας τη ζήση.


domenica 5 aprile 2015

Nikos Kotziàs: l’Europa deve saper coesistere con una politica e una visione differenti

Nikos Kotziàs, intervista al ministro degli Esteri greco: "L'Europa si metta l'anima in pace: Syriza non è una parentesi"

Pubblicato: Aggiornato: 
TSIPRAS MERKEL

In questa intervista concessa in esclusiva all’Huffington Post Italia, il ministro degli esteri greco, Nikos Kotziàs, mette in chiaro che “il governo di Syriza non costituirà una parentesi” e che “l’Europa deve saper coesistere con una politica e una visione differenti”. I rapporti con Paolo Gentiloni, sottolinea Kotziàs, “sono molto positivi”, ed esprime un chiaro apprezzamento per il ruolo svolto dall’Italia nella dialettica di Atene con i partner europei.
Il capo della diplomazia greca ci tiene a precisare, tuttavia, che la Grecia pagherà i suoi debiti alle scadenze prefissate, ma è necessario che cambi la politica seguita sinora, per permettere all’economia ellenica di svilupparsi. In merito alle recenti polemiche, nega di aver mai minacciato l’Europa inondandola di profughi, ma di aver espresso timori che “i processi di destabilizzazione in atto possano provocare spostamenti di milioni di migranti”. Quanto ai rapporti di Atene con Mosca e con la Cina, Kotziàs mette in chiaro che anche la Grecia ha il diritto di volerli rafforzare e intensificare, così come fanno Matteo Renzi quando va in visita in Russia, o Angela Merkel quando vola fino a Pechino.

Tra pochi giorni, l’8 aprile, Alexis Tsipras sarà in visita ufficiale a Mosca. Recentemente ha dichiarato che “le sanzioni economiche verso Mosca sono una strada che non porta da nessuna parte”. Qual è l’obiettivo del governo greco, rispetto a questa visita e più in generale ai rapporti con la Russia?

"Quando in politica usiamo dei mezzi, lo scopo è portare l’altra parte al tavolo della trattativa. Non pensiamo si possano usare le sanzioni per annullare l’interlocutore o per creargli solo instabilità, perché si può anche arrivare a una situazione di caos. Le ricordo che per moltissimi anni, l’occidente muoveva l’indice a mo’ di rimprovero alla Grecia, a causa della decisione di imporre l’embargo alla Fyrom, l’Ex Repubblica Jugoslava di Macedonia. Il primo ministro Tsipras andrà in Russia con la volontà di rafforzare la nostra collaborazione con un paese importante, rispetto alla nostra politica estera e anche al nostro commercio con l’estero. In questo momento importiamo otto volte i prodotti che esportiamo in Russia, dobbiamo quindi dare impulso ai nostri rapporti economici e commerciali e rafforzare anche le nostre intense relazioni storiche e culturali. In base, inoltre, ad un accordo firmato dal precedente governo greco, il 2016 sarà l’anno dedicato all’amicizia greco-russa e stiamo lavorando al successo dell’iniziativa.
Data la fase di trattative della Grecia con l’Eurozona, il rafforzamento dei rapporti con la Russia e la Cina può mirare all’aumento degli investimenti di Mosca e Pechino in Grecia?
Ho incontrato gli ambasciatori dei paesi dell’Unione europea e dei paesi che collaborano strettamente con l'Ue. Ho spiegato loro che trovo molto strano il fatto che quando il presidente Renzi va a Mosca o la cancelliera Merkel si reca in visita a Pechino, che quando la maggior parte dei ministri degli esteri dell’Unione visitano per motivi intergovernativi la Russia o la Cina, tutti lo ritengono normale e positivo. Ogni volta che la Grecia fa quello che è da ritenersi ovvio, cioè cercare di sviluppare i propri rapporti con i mercati emergenti – i cosiddetti paesi restanti oltre l’occidente – alcuni ambienti reagiscono come se la Grecia avesse abbandonato l’occidente, o come se volessimo colpirlo alle spalle. Ci sono degli stereotipi sbagliati riguardo a cosa fa realmente la Grecia, e ci sono alcuni potenti, in occidente, che credono che i rapporti con la Cina e la Russia debbano essere a loro esclusivo vantaggio, che i paesi più piccoli debbano rimanere a distanza. La Grecia è in rapporti di amicizia con questi paesi, con cui li unisce un forte legame culturale; con la Russia vi è anche una comune tradizione religiosa e culturale, mentre i cinesi ritengono che i greci siano il popolo a loro più vicino, dal momento che vedono quella cinese come la più importante cultura nella zona dell’Asia e quella greca per quel che concerne l’Europa. Vorrei anche ricordare che la Grecia non è mai stata un paese colonialista, non si è mai posta in modo violento verso questi paesi. Se c’è un paese che è normale che abbia dei rapporti con i paesi del Brics (Brasile, Russia, India, Cina e Sudafrica, ndr), è proprio la Grecia. Ci sono quindi degli interessi, che portano a voler creare un’immagine negativa, quando la Grecia esercita quelli che sono i diritti di ogni altro paese dell’Unione europea.
Quali sono i suoi rapporti con il suo collega italiano Paolo Gentiloni e come giudica la posizione tenuta sinora dal governo Renzi rispetto alla trattativa tra Grecia ed Eurogruppo?
Con Paolo ho dei rapporti molto positivi. È Il collega che mi siede accanto nel corso delle riunioni dei ministri degli esteri dell’Unione, ed è la persona che mi ha salutato per prima e mi ha incoraggiato sin dall’inizio. Abbiamo un rapporti di amicizia e mi è molto di aiuto. Insieme all’Italia abbiamo intrapreso una iniziativa per la salvaguardia della multireligiosità e multiculturalità in Medio Oriente - e quindi per la protezione dei cristiani - con la partecipazione di francesi, olandesi e dei ciprioti. Ci sarà anche una seconda iniziativa dopo l’estate, per la quale c’è già l’accordo anche di Italia e Cina. I rapporti tra Grecia e Italia sono buoni, esprimo il mio personale apprezzamento, perché l’Italia, in momenti delicati nel corso dei vari confronti ha giocato un ruolo positivo. Puntiamo comunque, ovviamente, ad una collaborazione sempre maggiore. 
La Reuters ha trasmesso che la Grecia ha liquidità disponibile sino al 9 aprile. Il ministro greco dell’interno ha dichiarato in un’intervista che ci sarà liquidità fino a metà del mese, mentre il portavoce del governo, Sakellaridis ha fatto sapere che Atene pagherà normalmente i creditori. Quanto è delicata la situazione e come vede la trattativa con i partner europei?
Non credo che questa situazione debba essere difficile. Credo che qualcuno voglia far diventare difficile la situazione. Penso che in alcuni casi, il modo in cui ci si pone verso la Grecia, dipenda anche da intenzioni di tipo politico. L’Europa è una grande istituzione storica, e una delle sue caratteristiche è fornire sostegno alle regole del diritto e alla ricerca di compromessi. Non posso immaginare che ci possa essere qualcuno che violi le regole del diritto, che sono positive per quel che riguarda la Grecia, o che vorrà evitare un compromesso creativo e positivo come quello che stiamo ricercando. Ci sono due cose separate che qualcuno vuole però confondere: si tratta del debito e della politica. Noi diciamo “sì, pagheremo le scadenze di quanto dobbiamo, ma deve cambiare la politica per far sviluppare il paese e la sua economia”. C’è chi appena sente parlare di cambiamento della politica, dice, in modo falso, che noi non vogliamo pagare, che siamo dei fannulloni e quant'altro. Dobbiamo spiegare all'opinione pubblica dei grandi paesi membri dell’Ue che è necessario cambiare una politica che si è dimostrata fallimentare, ma che questo non vuol dire che non rispetteremo i nostri impegni. C’è chi, però, ci chiede di continuare una politica rovinosa. È come se portaste un medico a casa, vi dicesse di dare del veleno al paziente e siccome voi vi rifiutate, vi accusasse di non volerlo pagare. Si tratta di un’assurdità.
Conosce bene la Germania ed è già stato in visita a Berlino due volte. Come vede i rapporti tra Grecia e Germania? Pensa che il clima si possa realmente rasserenare?
Dobbiamo innanzitutto migliorare il clima nell'opinione pubblica dei due paesi. I tedeschi devono capire che non siamo né ladri né truffatori, per il semplice motivo che non hanno dato neanche un centesimo alla Grecia - ma hanno fornito delle garanzie - ed hanno guadagnato ottanta miliardi di euro. Mi riferisco ai 7-8 miliardi ogni anno, nella loro legge di stabilità, provenienti dalla riduzione del tasso delle loro obbligazioni, ad altrettanti guadagni dalla riduzione del tasso con cui ricevono soldi in prestito le grandi aziende, che era dall’8% al 5% ed è sceso all’1-1,5%, ai ricavi distribuiti alla Germania dalla Banca Centrale Europea da obbligazioni greche acquistate a prezzo molto conveniente sul mercato secondario. E c’è anche il più vasto beneficio dai 200.000 scienziati greci emigrati all'estero, tra cui 12.000 medici, i cui studi sono stati pagati dallo stato greco, come molto altro. Dobbiamo capire, quindi, e devono capirlo anche i nostri amici tedeschi, quanto sinora hanno guadagnato, e che il popolo greco non è scialacquatore e neanche fannullone. Come noi greci, d’altra parte, dobbiamo cercare di evitare di collegare la critica, secondo me giusta, alle politiche della Germania che per noi sono nocive, con le caratteristiche del popolo tedesco. Un popolo molto produttivo e con una grande cultura, con il quale dobbiamo mantenere e sviluppare rapporti di amicizia.
Due mesi dopo la vittoria di Syriza alle elezioni legislative greche, quale crede sia la reale libertà di azione, per un governo di sinistra come quello greco, nel contesto europeo?
Devo dire che il popolo greco sostiene il governo, perché ha capito verso quale direzione vanno le sue prime mosse ed ha compreso che sta opponendo resistenza e vuole una vera trattativa. Ha superato e sta aiutando il popolo greco a superare il sentimento di umiliazione. Nei giorni scorsi sono stato in Cina e parlavo con il mio omologo cinese ed i suoi collaboratori dei sentimenti di umiliazione che ha vissuto la Cina dal 1839 al 1948, nel cosiddetto “Secolo dell’umiliazione”e di quelli che ha provato la Grecia nei cinque anni appena passati. Credo che tutti gli europei abbiano compreso che Syriza non costituisce una parentesi, che non può essere strangolato nel giro di pochi giorni - come qualcuno si illudeva di fare - e quindi l’Europa deve saper coesistere con una politica ed una visione differente, che tra alcuni mesi credo che diventerà prevalente anche in una serie di altri paesi.
Quanto la preoccupa la situazione in Libia e l’avanzata dell’Isis, visto che la Grecia, come l’Italia, è uno dei paesi più esposti?
Il mio paese si trova all'interno di un “triangolo di instabilità”, ed intendo i confini tra Russia e Ucraina, la Libia ed il Medio Oriente. La Grecia è caratterizzata da stabilità e da qui partono dei messaggi, delle “onde di stabilizzazione”, anche se deboli, verso tutte le zone di questo triangolo, mentre dai suoi lati viene esercitata pressione perché la destabilizzazione si espanda a tutto il triangolo. I nostri amici, quindi, dovranno mostrare maggiore saggezza, visto che - come è stato compreso molto bene oltreoceano - è nell’interesse della comunità internazionale che la Grecia eserciti un’influenza stabilizzatrice su questo triangolo, invece di venire anch’essa destabilizzata. Devo dire che quando ho preso parte alla prima riunione dei ministri degli esteri, il 29 gennaio scorso, ho visto che l’unica preoccupazione era rappresentata dall’Ucraina. Era la tredicesima riunione in cui si parlava di questo e in tutto sono state quindici. In quel momento non ci si occupava dei problemi della destabilizzazione del Sud. Credo di aver dato il mio contributo personale in questo senso, malgrado ci siano stati attacchi anche di media italiani, che non vogliono leggere con attenzione quello che dico, anche se sono solito essere molto attento e parlare di rado. Abbiamo sottolineato il pericolo per la stabilità proveniente da Sud, per l’Europa, far vedere il problema dei jihadisti ed ho sottolineato in una riunione svoltasi a Parigi che la differenza tra Nord e Sud è che il problema della destabilizzazione del Nord, a causa della frattura creatasi un Ucraina continua ad essere un problema di politica estera, mentre il problema della destabilizzazione del triangolo che le ho descritto, per un verso non costituisce soltanto un problema di politica estera, ma anche di politica interna. E lo dimostrano anche gli attacchi terroristici a Bruxelles, Parigi e Copenhagen.
Lei ha comunque smentito di aver mai dichiarato di essere intenzionato ad aprire le frontiere e mandare nel resto d’Europa aspiranti terroristi, come avevano riportato alcuni organi di stampa europei…
Si tratta, infatti, di affermazioni false e ridicole. Io ho detto un’altra cosa. Ho fatto un’analisi e ho detto che se continuiamo a destabilizzare una zona che va dai confini della Russia con l’Ucraina, i Balcani occidentali, il Medio Oriente, l’Africa del Nord ed in futuro paesi come la Grecia, i risultati saranno molto negativi. Perché se verrà destabilizzata tutta quest’area, si dovrà affrontare spostamenti di milioni di migranti. Questa è una cosa diversa dal dire che sono intenzionato io a mandarceli. Nella mia analisi mostravo per quale motivo dobbiamo stabilizzare tutta questa zona, affinché non ci possano essere conseguenze negative per l’Unione europea. Ho detto che dobbiamo lavorare per la stabilizzazione, perché, altrimenti, avremo milioni di migranti, che non potranno essere assorbiti dall’Europa. Ed ho molti dubbi e preoccupazioni sul come i jihadisti potrebbero prendere parte a queste ondate migratorie. Dalla Siria, con la sua guerra civile, sono arrivati già undici milioni di migranti, nessuno lo può contestare. Come non si può contestare che dalla Libia ci sia un movimento di migranti verso l’Italia. E come anche è incontestabile il fatto che gli attacchi terroristici a Bruxelles, Parigi e Copenhagen hanno avuto origine da jihadisti che erano tornati da questi fronti. È ridicolo dire che se una persona registra un problema, è anche all'origine del problema stesso.