῞Ελλην Φιλέλλην

Καλὸν Ἕλληνα ὄντα φιλέλληνα εἶναι Xen. Ag. 7.4

Κ.ΚΑΒΑΦΗΣ Φιλέλλην

Την χάραξι φρόντισε τεχνικά να γίνει. Έκφρασις σοβαρή και μεγαλοπρεπής. Το διάδημα καλλίτερα μάλλον στενό· εκείνα τα φαρδιά των Πάρθων δεν με αρέσουν. Η επιγραφή, ως σύνηθες, ελληνικά· όχ’ υπερβολική, όχι πομπώδης— μην τα παρεξηγήσει ο ανθύπατος που όλο σκαλίζει και μηνά στην Pώμη — αλλ’ όμως βέβαια τιμητική. Κάτι πολύ εκλεκτό απ’ το άλλο μέρος· κανένας δισκοβόλος έφηβος ωραίος. Προ πάντων σε συστήνω να κυττάξεις (Σιθάσπη, προς θεού, να μη λησμονηθεί) μετά το Βασιλεύς και το Σωτήρ, να χαραχθεί με γράμματα κομψά, Φιλέλλην. Και τώρα μη με αρχίζεις ευφυολογίες, τα «Πού οι Έλληνες;» και «Πού τα Ελληνικά πίσω απ’ τον Ζάγρο εδώ, από τα Φράατα πέρα». Τόσοι και τόσοι βαρβαρότεροί μας άλλοι αφού το γράφουν, θα το γράψουμε κ’ εμείς. Και τέλος μη ξεχνάς που ενίοτε μας έρχοντ’ από την Συρία σοφισταί, και στιχοπλόκοι, κι άλλοι ματαιόσπουδοι. Ώστε ανελλήνιστοι δεν είμεθα, θαρρώ.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

K. KAVAFIS

Filelleno

L’incisione sia fatta, bada, a regola d’arte.

Un’espressione dignitosa e seria. 

Meglio un po’ stretta la corona:

quelle larghe, dei Parti, non mi piacciono.

E l’iscrizione in greco, come al solito:

non troppo esagerata né pomposa

-che non abbia a fraintendere il proconsole 

che sempre scruta e riferisce a Roma-

però, molto onorifica.

Qualcosa di squisito anche sull’altra faccia: 

per esempio un discobolo, un giovinetto bello. 

Ma più d’ogni altra cosa raccomando

(per Dio, Sitaspe, che non sia scordato!) 

che dopo le parole RE e SOTERRE

con caratteri scelti s’incida FILELLENO. 

Non cominciare, adesso, con le spiritosaggini 

(“Dove sono gli Elleni?” 

o “Cosa c’entra

la lingua ellenica di là dallo Zagro e Fraata?”). 

Tanti e tanti lo scrivono, più barbari

di noi: dunque anche noi lo scriveremo.

E, dopo tutto, non dimenticare

che talora ci arrivano dalla Siria sofisti,

e versaioli, e altri perdigiorno.

Senza cultura ellenica non siamo, credo. No?

(trad. F.M. Pontani)