Με το «Θρήνο για την Κορώνη» ξεκίνησε την παρέμβασή της η Ελένη Ταγωνίδη- Μανιατάκη, αντιπρόεδρος του Μανιατάκειου Ιδρύματος, στην ημερίδα «Οι Έλληνες στην Καμπανία: 500 Χρόνια Ιστορίας», που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Ιουνίου στη Νάπολη.
Ήταν δε συνέχεια της σπουδαίας έκθεσης που εγκαινιάσθηκε στις 5 Ιουνίου στα Κρατικά Αρχεία της Νάπολης, υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλίας και του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, με τον κ. Κόκκινο, διευθυντή της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού, να επισημαίνει τους αδελφικούς δεσμούς των δύο χωρών και την αναγκαιότητα να συνεχισθεί ο αγώνας για να επιτευχθεί η ευμάρεια των λαών.
Από την πλευρά του, το Μανιατάκειον Ίδρυμα, συμβάλλοντας στη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κορώνης και της ευρύτερης Μεσσηνίας, προσέφερε και εμπλούτισε την έκθεση με εκδόσεις βιβλίων του σε θέματα μείζονος σημασίας για την ιστορία και τον πολιτισμό της Καστροπολιτείας. Μεταξύ αυτών είναι το «Documenta Veneta Coroni & Methoni rogata» και ο «Atlante della Messenia Veneziana (1207-1500)» του καθηγητή Andrea Nanetti, «Κορώνη, η προσωπογραφία μιας πολιτείας» του καθηγητή Φώτη Λίτσα, τα «Λαογραφικά Σύμμεικτα της Κορώνης Μεσσηνίας από τις Συλλογές (1938-1939) της Γεωργίας Ταρσούλη», μια σειρά από τα «Μεσσηνιακά Χρονικά» του εκδότη Χρ. Ρέππα, το «Βασιλίτσι: ιστορία ενός Ακρίτα» του Βασ. Γούλα κ.ά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω εκδόσεις συμπεριλήφθηκαν στις προθήκες των Κρατικών Αρχείων της Νάπολης, αποτελώντας τμήμα του σπάνιου αρχειακού τους υλικού, αφυπνίζοντας την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και την προώθηση των ιστορικών δεσμών των λαών της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Τόσο η έκθεση όσο και η ημερίδα αφορούσαν στην ανάδειξη της σύγχρονης ιστορίας των Ελλήνων της Νάπολης και της Καμπανίας, ενώ η πραγματοποίηση των δύο πολιτιστικών εκδηλώσεων έλαβε σάρκα και οστά χάρη στην πλήρη και εποικοδομητική συνέργεια των Κρατικών Αρχείων της Νάπολης, της Ελληνικής Κοινότητας της Νάπολης και της Καμπανίας, της Ομοσπονδίας των Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων της Ιταλίας και του Ιδιωτικού Αρχείου Τυπάλδου.
Παράλληλα, έχει ήδη προγραμματιστεί σειρά εκδηλώσεων για τα επόμενα τρία χρόνια, με σκοπό τον εορτασμό της παρουσίας των Ελλήνων στην Καμπανία από το 1500 μέχρι σήμερα.
Έγγραφα που ποτέ δεν έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι τώρα, εξιστορούν την ιστορία των Ελλήνων της Νάπολης, από την ίδρυση της φρατρίας (fratria) των Ελλήνων το 1536, δύο χρόνια μετά την άφιξη των Κορωναίων και των Μεθωναίων από την Πελοπόννησο.
Την περίοδο 1532–1534, 5.000, Κορωναίοι έφυγαν με 5 σικελικά πλοία, υπό τον Αρχιερέα Βενέδικτο και διασκορπίστηκαν σε διάφορα λιμάνια, όπως της Ζακύνθου, της Κεφαλλονιάς, της Καλαβρίας και της Νεάπολης.
Στη Νεάπολη ζήτησαν τη βοήθεια του Αυτοκράτορα Καρόλου Ε, ο οποίος τους απάλλαξε από κάθε φόρο και τους παραχώρησε την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Οι εκδηλώσεις αποτελούν μια πρωτοφανή συμβολή, ουσιαστικά άγνωστη στο κοινό, για τη διασπορά των Ελλήνων και προωθεί τον κοινό πολιτισμό και το σεβασμό για την ιστορική μνήμη της πόλης.
Η ιστορία της κοινότητας ξεκινά ακριβώς από την κατασκευή του ναού των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου το 1518 από τον Τομάσο Ασάν Παλαιολόγο (Tommaso Asan Paleologo). Συνεχίζει με την έξοδο των πληθυσμών της Ανατολής προς τη Δύση, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και την οθωμανική επέκταση, σε μια περίοδο που εγκυμονούσε σοβαρό κίνδυνο για την επιβίωση του Ελληνισμού και του Ανατολικού Χριστιανικού πληθυσμού.
Η άφιξη στην Ιταλία της Magna graecorum multitudo ευνόησε τη γέννηση πολλών κοινοτήτων διασποράς, οι οποίες διέδωσαν τον ελληνικό πολιτισμό και προώθησαν τις ανταλλαγές -όχι μόνο πολιτιστικές- μεταξύ της Δύσης και της χριστιανικής Ανατολής.
Η διασπορά των Ελλήνων αποτελεί βασικό κόμβο για να ξαναδιαβάσουμε, όχι μόνο την ιστορία του σύγχρονου Ελληνισμού, αλλά και την ιστορία της Ευρώπης, καθώς επίσης την οικονομική, δημογραφική και πολιτιστική ιστορία των πόλεων, των χωρών και των περιοχών που φιλοξένησαν τα ρεύματα των μεταναστών σε διαφορετικούς περιόδους. Αυτοί (οι μετανάστες) ρυθμίζονταν από ένα σύστημα συνθηκολογήσεων και προνομιακών παραχωρήσεων με την αποδοχή των κοινοτήτων που τους φιλοξενούσαν ως προστατευόμενες εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες.
Σημαντικό μέρος ήταν αφιερωμένο στο ζωγράφο Βελισάριο Corenzio, τον Έλληνα της Νάπολης, πριν από την εθνική ομοσπονδία, χάρη στην έκθεση σημαντικών νομικών εγγράφων και αντίγραφων φωτογραφικού υλικού, που περιέχει μερικά υπογεγραμμένα έργα του Luciano Pedicini και είναι δημοσιευμένα στη μονογραφία του Παναγιώτη Ιωάννου, «Βελισάριο Corenzio. Η ζωή και το έργο του» .
Αναφέρθηκε ο ρόλος που έπαιξαν οι Έλληνες της Νάπολης και οι φιλελεύθεροι Ιταλοί στην παλιγγενεσία της Ελλάδος, καθώς επίσης η πολύ σημαντική οικογένεια Τυπάλδου.
Υπήρξε ακόμη ενότητα που αφορούσε στο φασισμό και τους νόμους του πολέμου, με παραθέσεις –μέσα από ανέκδοτες μαρτυρίες- ιστοριών Ελλήνων και Ελληνο-Εβραίων της Νάπολης κατά την περίοδο 1940-1945.
Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων το κοινό είχε την ευκαιρία να περιεργασθεί, μεταξύ άλλων, ανέκδοτο αρχειακό υλικό, κειμήλια, εικόνες, χαρακτικά, αντικείμενα και ιστορικά ντοκουμέντα που γνωστοποιήθηκαν για πρώτη φορά και εξιστορούσαν την ιστορία των Ελλήνων της διασποράς της Νάπολης και της Καμπανίας, ξεκινώντας από την εγκαθίδρυση της Αδελφότητας των Ελλήνων το 1536 μέχρι σήμερα.
Εισηγητές
O Paul Kyprianou, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Νεαπόλεως και Καμπανίας, κήρυξε την έναρξη εργασιών της ημερίδας. Προσφωνήσεις και χαιρετισμούς απηύθυναν ο Θεμιστοκλής Δεμίρης, πρέσβης της Ελλάδας, ο Luigi de Magistris, δήμαρχος Νάπολης, η Νικολέττα Πανδή, αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Κέρκυρας, ο Nicola Allegretti, δήμαρχος του Brindisi Montagna, που είναι αδελφοποιημένος Δήμος με την Κορώνη από τον Οκτώβριο 2009 και η Imma Ascione, διευθύντρια των Κρατικών Αρχείων της Νάπολης.
Ο Γιώργος Πατούλης, πρόεδρος της ΚΕΔΕ, υπογράμμισε στην ομιλία του ότι «η γλώσσα μας είναι η ταυτότητά μας και πρέπει να την κρατήσουμε ζωντανή σε κάθε γωνιά που ζουν και δημιουργούν Έλληνες».
Ο Δημήτρης Καφαντάρης, δήμαρχος Πύλου-Νέστορος και α΄ αντιπρόεδρος ΚΕΔΕ, συνοδευόμενος από τον κ. Ι. Ρούσσο, αντιδήμαρχο Μεθώνης και τον κ. Δ. Σιψά, δημοτικό σύμβουλο Πύλου–Νέστορος, τόνισε τη σημαντική προσφορά των Ελλήνων της διασποράς στον πολιτισμό, καθώς και τις στενές σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ Ελλήνων και Ιταλών.
Η ημερίδα έκλεισε με την εμπεριστατωμένη ομιλία του καθηγητή Γιάννη Κορινθίου, καθώς αποκάλυψε συμβάντα μέχρι σήμερα ελάχιστα ή και καθόλου γνωστά στο ευρύ κοινό.
Αξίζει να σημειωθεί η αναφορά του στις προσπάθειες που γίνονται ώστε να επαναφέρουν το όνομα της οδού Vico dei Greci, που επί Μουσολίνι είχε μετονομασθεί σε Via San Domenico Acquino, και στην αναγνώριση από την UNESCO της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνοφωνίας.
Ομιλητές και παρευρισκόμενοι μετά το τέλος είχαν την ευκαιρία να παρευρεθούν στο Ωδείο Σαν Πιέτρο a Majella για να παρακολουθήσουν συναυλία με συνθέσεις Επτανησίων που είχαν σπουδάσει στη Νάπολη κατά το 19ο και 20ο αι.
Μεταξύ των καλεσμένων ήταν εκπρόσωποι της Ιταλικής Φιλελληνικής Εταιρείας, του Ιταλικού Ινστιτούτου Φιλοσοφικών Μελετών, της Νομαρχίας Καμπανίας, του Δήμου Νεάπολης, ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη Ξενοφών Κάππας, η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Μάνης Αθηνά Ξανθάκη κ.ά.
Επίσης, έγινε ξενάγηση στην πόλη Cava dei Tirreni, όπου ο δήμαρχός της προσέφερε πλούσιο δείπνο στους κήπους του ιστορικού ξενοδοχείου Victoria Maiorino, που το 1944 φιλοξένησε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου. Υπήρξε η τελευταία πρωτεύουσα της εξόριστης Ελληνικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας και από την πόλη αυτή επέστρεψε στην απελευθερωμένη από τους Γερμανούς κατακτητές Αθήνα (η Αθήνα απελευθερώθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1944) τον Οκτώβριο του ίδιου έτους (6 μέρες μετά την απελευθέρωση). Δηλαδή, η κωμόπολη Cava dei Tirreni από τις 7 Σεπτεμβρίου μέχρι 18 Οκτωβρίου φιλοξένησε την ελληνική κυβέρνηση, και ήταν τρόπο τινά πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους λίγο πριν απελευθερωθεί η Αθήνα.
Τέλος, τελέστηκε λειτουργία υπό τον πατέρα Γεώργιο Αντωνόπουλο στην παλαιότερη εκκλησία της Ελληνικής Διασποράς στη Δύση, των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, την οποία έκτισε το 1518 ο Θωμάς Ασσάν Παλαιολόγος από το Μοριά. Η εν λόγω εκκλησία υπήρξε το πνευματικό κέντρο τη Ελληνικής Ομογένειας στην πόλη για σχεδόν πέντε αιώνες.
Θρήνος για την Κορώνη
…Γοργό χελιδονάκι μου,
σαν πας μες στην Κορώνη,
δε θα βρεις πια τα σπίτια μας
ούτε τα ωραία μας τα παλληκάρια,
αλλά ένα σκυλί (τον Τούρκο) που μακάρι να πέθαινε.
Manuale di diritto delle arti e dello spettacolo a cura di Fabio Dell'Aversana, pubblicato con la casa editrice Aracne di Roma, frutto di un intenso lavoro di ricerca condotto con altri Autori: Aldo Albore, Caterina Barontini, Enrico Buono, Rosalia Compagnone, Nicola del Piano, Loredana Dell'Aversana, Maria Teresa Della Vittoria Scarpati, Federica Fiore, Ilaria Guarnaccia, Laura Ieni, Annalisa Korinthios, Angelica Lama, Clara Menale, Isabella Menale, Marco Miraglia, Valeria Monti e Alessandro Picarone (Alexei Alexandrovic).
Nella scienza giuridica, come in ogni altra scienza, esistono territori poco esplorati. Il diritto delle arti e dello spettacolo ne costituisce un chiaro esempio, poiché rappresenta un ambito disciplinare poco indagato dai giuristi e dagli operatori del settore, sebbene questi ultimi si confrontino quotidianamente con le tante problematiche giuridiche connesse al fenomeno artistico. L’idea di affrontare in maniera organica questa disciplina, dunque, risponde a una duplice esigenza. Da un lato, questo manuale può rappresentare un valido supporto didattico per chi voglia avvicinarsi allo studio degli istituti ascrivibili al diritto delle arti e dello spettacolo. Dall’altro lato, esso può costituire un valido strumento per l’operatore chiamato a risolvere in punto di diritto i tanti problemi che si pongono in sede di progettazione e realizzazione di uno spettacolo o di diffusione e tutela di un’opera d’arte. Gli autori affrontano i vari temi sviluppando l’approccio multidisciplinare suggerito dal curatore dell’opera. Categorie tradizionali del diritto pubblico — costituzionalistiche, amministrativistiche e penalistiche — e istituti del diritto privato — id est: del diritto civile, del diritto commerciale e del diritto del lavoro — vengono analizzati congiuntamente con l’obiettivo di offrire al lettore una visione integrale della materia. Completano il lavoro le frequenti incursioni in ambiti disciplinari non strettamente giuridici: le riflessioni dei singoli autori, infatti, tengono nella giusta considerazione la centralità dell’espressione artistica, che per sua natura è retta dalle leggi non giuridiche dell’estetica, della sociologia, del marketing e della comunicazione.
pagine:
560
formato:
17 x 24
ISBN:
978-88-548-8347-5
data pubblicazione:
Settembre 2015
editore:
Aracne
Είναι βλέπεις το σόι και οι καταβολές.
Περήφανος και ο αντάξιος αδελφός της! Διπλά περήφανος κι εγώ!
Nell'ambito delle Giornate Europee del Patrimonio 2015, si è svolta domenica 20 settembre alle ore 10:00 presso la Sala Filangieri dell'Archivio di Stato di Napoli il concerto col titolo "L'Italia, la Grecia e la musica: un patrimonio da condividere".
Ensemble di clarinetti del Conservatorio di San Pietro a Majella: Francesco Buono, Tiziana Brancati, Luca De Rosa, Francesco Filisdeo, Anna Lucia Ianniello, Francesco Maddaluna.
Musiche di W.A. Mozart, G. Rossini, N. Paganini, G. Bizet
L'evento è stato organizzato dal Conservatorio di San Pietro a Majella in collaborazione con l'Archivio di Stato, la Federazione delle Comunità e Confraternite Elleniche in Italia e la Comunità Ellenica di Napoli e Campania.
Α conclusione dell'evento sì è potuto visitare la mostra "I Greci in Campania: 500 anni di storia".
Στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Ημερών Κληρονομιάς 2015, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου στις 10:00 π.μ. στην Αίθουσα Filangieri του Κρατικού Αρχείου Νάπολης συναυλία με τίτλο: "Η Ιταλία, η Ελλάδα και η μουσική: μια κληρονομιά που μοιραζόμαστε".
Ensemble di clarinetti del Conservatorio di San Pietro a Majella: Francesco Buono, Tiziana Brancati, Luca De Rosa, Francesco Filisdeo, Anna Lucia Ianniello, Francesco Maddaluna
Musiche di W.A. Mozart, G. Rossini, N. Paganini, G. Bizet
Η εκδήλωση διοργανώθηκε απο το Ωδείο του San Pietro a Majella σε συνεργασία με το Κρατικό Αρχείο Νάπολης, την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας και την Ελληνική Κοινότητα Νεαπόλεως και Καμπανίας.
Στo τέλος της συναυλίας οι παρευρεθέντες μπόρεσαν να επισκεφτούν την έκθεση "Οι Ελληνες στην Καμπανία: 500 χρόνια ιστορίας".
Η διευθύντρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους στη Νάπολη, Imma Ascione, απευθύνει ένα σύντομο χαιρετισμό και παρουσιάζει την εκδήλωση.
La direttrice dell'Archivio di Stato di Napoli, Imma Ascione, presenta l'evento e saluta il pubblico.
Il presidente della Comunità Ellenica di Napoli e Campania, Paul Kyprianou, presenta l'Ensemble di clarinetti del Conservatorio di San Pietro a Majella e ringrazia la direttrice dell' Archivio di Stato di Napoli, Imma Ascione, e la direttrice del Conservatorio di San Pietro a Majella, Elsa Evangelista, per il loro importante contributo all'organizzazione degli eventi nell'ambito della mostra I GRECI IN CAMPANIA: 500 ANNI DI STORIA.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος Νεαπόλεως και Καμπανίας, Παύλος Κυπριανού παρουσιάζει το Ensemble di clarinetti του Ωδείου της Νάπολης San Pietro a Majella και ευχαριστεί τη διευθύντρια του Κρατικού Αρχείου της Νάπολης, Imma Ascione, και τη διευθύντρια του Ωδείου Elsa Evangelista για την ενθουσιώδη συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις στα πλαίσια της Έκθεσης ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ, 500 ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ.
Ensemble di clarinetti del Conservatorio di San Pietro a Majella: Francesco Buono, Tiziana Brancati, Luca De Rosa, Francesco Filisdeo, Anna Lucia Ianniello, Francesco Maddaluna
Ανδρες της III Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας στη Βόρειο Αφρική, την περίοδο 1941-1944. Εκπαιδεύθηκαν σε συνθήκες μεγάλης απαιτητικότητας και πολέμησαν σε σκληρά μέτωπα (φωτ.: ΓΑΚ – Γενική Γραμματεία Τύπου & Πληροφοριών).
Tα επανειλημμένα Κινήματα του ΚΚΕ της Μέσης Ανατολής και ιδιαίτερα αυτό του Απριλίου του 1944, δεν έθεσαν σε κίνδυνο μόνο την τιμή και το μέλλον της Ελλάδος, αλλά της στέρησαν και τη μεγάλη ηθική ικανοποίηση των Ελλήνων, να εισέλθουν πρώτοι στη Ρώμη, όπως είχε υποσχεθεί ο Τσώρτσιλ. Τα εν λόγω Κινήματα συνετέλεσαν επίσης ώστε η Ελλάδα, νικήτρια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, να μην εμφανισθεί και αξιώσει την αυτοδιάθεση του Λαού της Κύπρου και των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, την άμεση καταδίκη από τους συμμάχους της δημιουργίας του προβλήματος της Μακεδονίας από τον Τίτο, και ίσως την παραχώρηση της Βορείου Μακεδονίας, δηλ. της περιοχής του Μοναστηρίου, στο οποίο το 1912 λειτουργούσαν 17 Ελληνικά Σχολεία.
…………
Η δημιουργία της Ταξιαρχίας του Ρίμινι συνδέεται με γεγονότα που ντρόπιασαν και έβλαψαν την Ελλάδα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή τα στρατιωτικά Κινήματα που προκάλεσε το ΚΚΕ ενώπιον του εχθρού και ιδιαίτερα το μεγάλο Κίνημα του Απριλίου 1944 στη Μέση Ανατολή, που διέλυσε τις σημαντικές εκεί ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, έθεσε σε κίνδυνο τον Συμμαχικό Αγώνα κατά του φασισμού και του ναζισμού και αμαύρωσε τη λάμψη της Ελλάδος, η οποία την συνόδευε από τη Μάχη της Ελλάδας του 1940- 41, με συνέπεια η Πατρίδα μας, να κινδυνεύσει να μείνει εκτός του Συμμαχικού Στρατοπέδου.
Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις της Μέσης Ανατολής (Ναυτικό, Αεροπορία,Ταξιαρχίες, Ιερός Λόχος και το Εμπορικό Ναυτικό) προσέφεραν πολλά στον συμμαχικό αγώνα, αλλά στην Ταξιαρχία του Ρίμινι, όπως συνάγεται και επιβεβαιώνεται από τις δηλώσεις του Αρχιστράτηγου της Μέσης Ανατολής Πάτζετ και του Πρωθυπουργού της Ελλάδος Γεώργιου Παπανδρέου, έλαχε ο κλήρος να διασώσει, με τον αγώνα της στην Ιταλία, την τιμή και το μέλλον της Ελλάδος.
Η προσφορά της Ταξιαρχίας του Ρίμινι έχει αποσιωπηθεί, αν μη και διαβληθεί και αντιμετωπίστηκε με πολιτικά κριτήρια. Εάν επικρατούσε το ΚΚΕ, η Ελλάδα θα είχε υπαχθεί στο «Σιδηρούν παραπέτασμα» και υποθέτω κανένας Έλληνας, πλην ελαχίστων, θα ήθελε αυτή την τύχη.
Στο Συνέδριο του Λιβάνου την 17η Μαΐου 1944, προ της τραγικής καταστάσεως που αντιμετώπιζε η Ελλάδα, η Κυβέρνηση συνεργασίας, με πρωταγωνιστή τον Πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, όλα τα Κόμματα και όλες οι Αντάρτικες οργανώσεις, αποφάσισαν την ανασύσταση και πειθαρχία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, υπό την Σημαία της Ελληνικής Πατρίδας.
Την 3η Ιουνίου 1944, με Διαταγή της ΙΧ Βρετανικής Στρατιάς, ανασυγκροτείται η ΙΙΙ Ορεινή Ελληνική Ταξιαρχία, με Διοικητή το Συνταγματάρχη Θρασύβουλο Τσακαλώτο. Η Ταξιαρχία διέθετε συνολικά 3.377 άνδρες, στους οποίους περιλαμβάνοντο 213 Αξιωματικοί και 70 Ανθυπασπιστές.
Την 12.6.1944 η Ταξιαρχία εγκαθίσταται στην Τρίπολη της Συρίας. Από τη Συρία, το Σύνταγμα Πυροβολικού της Ταξιαρχίας, μετακινήθηκε στην περιοχή της Παλμύρας για εκτέλεση βολών Πυροβολικού. Την πρώτη κυρίως βραδιά, αλλά λιγότερο τις επόμενες, ταλαιπωρηθήκαμε από τα τσιμπήματα πολλών σκορπιών (ευτυχώς με αποτελέσματα όχι θανατηφόρα), που αντιμετωπίσθηκαν από τους γιατρούς με αμμωνία. Στην περιοχή επίσης υπήρχαν πολλές γκαζέλες. Στρατιώτες με τζιπ και Τόμιγκαν έγιναν κυνηγοί, ώστε για λίγες μέρες τα γεύματά μας ήταν από ψημένο νοστιμότατο κρέας.
Την 12η Ιουλίου επισκέφθηκε την Ταξιαρχία ο Αρχιστράτηγος της Μέσης Ανατολής Πάτζετ και την 2α Αυγούστου 1944 σε νέα επίσκεψη και επιθεώρηση της Ταξιαρχίας δήλωσε: «Δεν θα ήθελα να είμαι αντίπαλος της ΙΙΙ Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας. Μη λησμονείτε ότι κρατείτε στα χέρια σας, μας είπε ο Πάτζετ, την τιμή και το μέλλον της Ελλάδος». Ο Διοικητής της Ταξιαρχί- ας Θρασύβουλος Τσακαλώτος απαντώντας είπε:
«Η Ταξιαρχία διά της πίστεώς της εις την Νίκην και το άγος της Μέσης Ανατολής θα αποπλύνει και τους εχθρούς της Ελλάδος θα καταπλήξει!».
Την 5η Αυγούστου 1944 επιβιβασθήκαμε στην Χάιφα, στο Ολλανδικό πλοίο «ΡΟΥ», 28.000 τόνων και την 7η Αυγούστου 1944 αναχώρησε η Ταξιαρχία για τον Τάραντα της Ιταλίας. Το ταξίδι ήταν δραματικό λόγω μεγάλης θαλασσοταραχής.Την 11η Αυγούστου 1944 υποδέχθηκε την Ταξιαρχία στην άφιξή της στην Ιταλία ο Φράιμπεργκ, ο γνωστός στην Ελλάδα Νεοζηλανδός Στρατηγός.
Την 26/27 Αυγούστου 1944, η Ταξιαρχία μας εντάχθηκε στην Καναδική Μεραρχία. Το 3ο Σύνταγμα Πυροβολικού της Ταξιαρχίας μας, αποτελέστηκε από νομιμόφρονες αξιωματικούς και στρατιώτες των Συνταγμάτων Πυροβολικού της 1ης και 2ης Ταξιαρχίας, με Διοικητή τον Συνταγματάρχη Μανιδάκη και Υποδιοικητή τον Λασπιά. Από 3-9-1944, και ενώ μαίνονταν οι μάχες στη Γοτθική Γραμμή στο ύψος της Ρώμης, κατευθυνθήκαμε στο Μέτωπο νύκτα, ακολουθώντας τους δρόμους που σηματοδοτούνταν με σήμα με το όνομα «Boat», ένα ζωγραφισμένο μικρό πλοίο.
Στο πανδαιμόνιο των μετακινουμένων Μονάδων βρεθήκαμε να έχουμε τα δύο πυροβόλα της 1ης Πυροβολαρχίας σε έδαφος με μεγάλη κατηφοριά, και υπήρχε κίνδυνος τα συρόμενα πυροβόλα να ανατραπούν. Με δική μου πρωτοβουλία δέσαμε σχοινιά στους τροχούς των πυροβόλων και τους τροχούς των ρυμουλκών αυτοκινήτων και σιγά σιγά κατέβηκαν τα πυροβόλα χωρίς ατύχημα. Ενθυμούμαι πάντα την ικανοποίηση που δοκίμασα.
Την 8η προς 9η Σεπτεμβρίου 1944, η Ταξιαρχία αντικατέστησε την 3η Καναδική Ταξιαρχία στην περιοχή Ριτσιόνε. Τη στιγμή της αντικαταστάσεως η Ταξιαρχία μας δέχθηκε επίθεση των Γερμανών, την οποία απέκρουσε με 9 δικούς της νεκρούς και 21 τραυματίες. Την 10η Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί έκαναν και νέα επίθεση, κατά την οποία σκοτώθηκε ο Ταγματάρχης Πυροβολικού Στεφανάκης.
Την 11η προς 12η Σεπτεμβρίου 1944,περίπολος της Ταξιαρχίας δέχθηκε επίθεση, με συνέπεια να τραυματισθεί ο επικεφαλής Υπολοχαγός Ιωάννης Κόρκας, που μεταφέρθηκε στο χειρουργείο, από όπου μετά την επίδεση του τραύματός του, ζήτησε να ξαναπάει στον Λόχο του. Ο Λόχος αυτός, διέσπασε την αμυντική γραμμή των Γερμανών και προκάλεσε το πρώτο ρήγμα της θεωρούμενης απόρθητης Γοτθικής Γραμμής.
Ο Κόρκας προτάθηκε επ’ ανδραγαθία και έγινε Λοχαγός. Η Πρώτη Μοίρα Πυροβολικού υπό τον Συνταγματάρχη Σπανογιαν- νάκη έβαλλε κατά των γερμανικών θέσεων με βολές σε απόσταση 1. 800 γυαρδών. Από 15/19 Σεπτεμβρίου 1944 η Ταξιαρχία έδωσε σκληρές μάχες και αφού διέσπασε την Γοτθική Γραμμή, περικύκλωσε το Ρίμινι. Το Πρώτο Τάγμα υπό τον Καραβία. Το Δεύτερο Τάγμα υπό τον Τζανετή και το Τρίτο Τάγμα υπό τον Λουτεράκη.
Τη νύχτα της 8ης προς 9η Σεπτεμβρίου 1944 η Ταξιαρχία αντικατέστησε την ευρισκόμενη στην πρώτη γραμμή 3η Καναδική Ταξιαρχία αναλαμβάνοντας την αμυντική αποστολή της.
Σταθμός Διοικήσεως της Ταξιαρχίας ορίστηκε η περιοχή του Ριτσιόνε.
Τη νύχτα της 14ης προς 15η Σεπτεμβρίου 1944 και ώρα 02.00, άρχισε η γενική επίθεση της Ταξιαρχίας με την υποστήριξη του 3ου Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού και όλμων, δια τριών Ταγμάτων της, επί τριών κατευθύνσεων με:
το 1ο Τάγμα Μοναλντίνι, με Δκτή τον Ταγματάρχη Καραβία Ιωάννη,
το 2ο Τάγμα Μονιτσέλι, με Δκτή τον Ταγματάρχη Τζανετή Σοφοκλή,
το 3ο Τάγμα Μπατάρια, με Δκτή τον Ταγματάρχη Λουτεράκη Ανδρέα,
τα οποία παρά την πείσμονα Γερμανική αντίσταση κατέλαβαν τους αντικειμενικούς σκοπούς που είχαν καθοριστεί από την 5η Καναδική Μεραρχία. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1944 το 2ο Τάγμα (Δκτής Τχης Τζανετής Σοφοκλής) με το πρώτο φως την 06.45 ώρα έφθασε επί του ποταμού Αούζα και εξουδετέρωσε τοπικές νησίδες αντίστασης που είχαν αφήσει οι Γερμανοί προς παραπλάνηση των συμμάχων και επιβράδυνση της προελάσεώς τους. Από τη θέση αυτή το Τάγμα ανέφερε την κατάσταση στην Ταξιαρχία και ο Δκτής της Ταξιαρχίας Σχης Τσακαλώτος διέταξε αμέσως το 3ο Τάγμα (Δκτής Τχης Λουτεράκης Ανδρέας) να προωθηθεί ταχέως προς το κέντρο της πόλης.
Ο Τρίτος Λόχος του 3ου Τάγματος, με Λοχαγό τον Νικόλαο Αποστολάκη, έφτασε πρώτος μέσα στο Ρίμινι και στις 7:45 π.μ. ο Δήμαρχος του Ρίμινι με Επιτροπή Ιταλών, παρέδωσε με Πρωτόκολλο την πόλη στον Λοχαγό Αποστολάκη. Την 07.45 ώρα ο Δήμαρχος της πόλης παρέδωσε το Ρίμινι στο 3ο Τάγμα με επίσημο πρωτόκολλο που συντάχθηκε στην Ελληνική, Ιταλική και Αγγλική γλώσσα.
Το πρωτόκολλο παράδοσης έλεγε τα εξής: «Εν Σάντα Μαρία σήμερον την 21η του μηνός Σεπτεμβρίου, ημέρα της εβδομάδος Πέμπτη του 1944 και ώραν 07.30, η κάτωθι υπογεγραμμένη επιτροπή αποτελούμενη εκ των Μπορτόνι Γκομπέριο ως Προέδρου, Μπορτόνι Ρομίλο και Ντελ Πράτο Μπάντζιο ως μελών, απάντων μελών του αντιφασιστικού κόμματος απελευθέρωσης της Πόλεως, παρουσιασθέντες εις τας προπορευομένας Ελληνικάς δυνάμεις, ήτοι εις τον Διοικητήν 2ου Λόχου/ 3ου Τάγματος της 3ης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας, Λοχαγόν Αποστολάκη Μιχαήλ παραδίδομεν την πόλιν του Ρίμινι άνευ όρων εις τας Ελληνικάς Δυνάμεις. Στις Ελληνικές Δυνάμεις επαφίεται εν λευκώ η τήρησης της τάξεως και η προστασία του πληθυσμού».
Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός του Λονδίνου μετέδωσε τις ελληνικές επιτυχίες, ο δε Στρατηγός Αλεξάντερ έγραψε: «Οι Έλληνες πολεμιστές πέτυχαν όλους τους αντικειμενικούς στόχους της Στρατιάς». Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός του Βερολίνου για να δικαιολογήσει την δυσχερή θέση τους στο νότιο τομέα, ανέφερε ότι ο γερμανικός στρατός πολεμά εναντίον των Ελλήνων.
Έτσι από την 09.00 ώρα της 21ης Σεπτεμβρίου 1944 η Ελληνική σημαία κυματίζει στο Δημαρχείο, και ολόκληρη η πόλη του Ρίμινι βρίσκεται στα χέρια της 3ης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας.
Την ίδια ημέρα, και περί ώρα 18.00 στην πλατεία της πόλεως Ρίμινι έγινε επίσημη τελετή, με την παρουσία αντιπροσωπειών των Μονάδων της 3ης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας, των Καναδικών και Νεοζηλανδικών Μονάδων, για να αποδοθούν τιμές στην πολεμική σημαία του 2ου Τάγματος που πρώτο εισήλθε στο «Ρίμινι».
Οι Έλληνες στρατιωτικοί λησμόνησαν όσα υπέστησαν από τους Ιταλούς και φέρθηκαν με γενναιοψυχία, που κατέπληξε τους φοβισμένους αρχικά Ιταλούς, κυρίως δε συνέβαλαν στην απελευθέρωση των Ιταλών από την γερμανική Κατοχή, που τους επιβλήθηκε από τους τέως συμμάχους τους. Η Ιταλία, τιμώντας τους νεκρούς Έλληνες, παραχώρησε σε μαγευτική πλαγιά πλησίον του Ρίμινι χώρο για το νεκροταφείο, όπου ετάφησαν οι 116 φονευθέντες αξιωματικοί και οπλίτες, καθώς και οι 10 αεροπόροι που φoνεύθηκαν σε επιδρομές τους στο Ιταλικό Μέτωπο.
Η μεγάλη νίκη της Ελληνικής Ταξιαρχίας χαιρετίσθηκε από την ηγεσία των συμμαχικών δυνάμεων.
Ο Στρατηγός Πάτζετ με τηλεγράφημά του έγραψε:«Επιτελέσατε πολλά για την τιμήν της Ελλάδος». Η Τρίτη Ορεινή Ταξιαρχία, μετά την κατάληψη της πόλης του Ρίμινι, μετονομάστηκε σε «ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΡΙΜΙΝΙ». Ο Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου σε τηλεγράφημα του αναφέρει: «Το Έθνος είναι υπερήφανον διά τα ηρωικά τέκνα του. Όταν έλθει η ώρα του απολογισμού διά τον σημερινόν επικόν αγώνα της ανθρωπότητος εναντίον των βαρβάρων, η Ορεινή Ταξιαρχία θα βρίσκεται μεταξύ των πρώτων στην καρδιά των Ελλήνων και τας δέλτους της Ελληνικής Ιστορίας».
Μετά την κατάληψη του Ρίμινι, η Ταξιαρχία κινήθηκε βορειότερα, διήλθε τον Ρουβικώνα και εν συνεχεία αποφασίστηκε η επιστροφή της στην Ελλάδα. Ως απεσταλμένος του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου έφθασε στο Ρίμινι ο Συνταγματάρχης Λάιος, ο οποίος μας διαβίβασε τα συγχαρητήρια του Πρωθυπουργού της Κυβέρνησης εθνικής ενότητας, διότι τιμήσαμε το ελληνικό όνομα και το γόητρο των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Συνταγματάρχης Λάιος μας πληροφόρησε για την κατάσταση στην Αθήνα και μας σύστησε να μη δώσουμε καμία αφορμή κατά την επιστροφή μας.
Την 16η Οκτωβρίου 1944 διατάχθηκε η αντικατάσταση της Ελληνικής Ταξιαρχίας. Την 19η Οκτωβρίου 1944 έγινε στο νεκροταφείο του Ρίμινι συγκινητική επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων συναδέλφων μας. Διαβάζοντας την Ημερήσια Δγή του αείμνηστου Δκτού της 3ης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας, Σχη Τσακαλώτου Θρασυβούλου, που αναγνώσθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1944, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο νεκροταφείο του Ριτσιόνε για να τιμηθούν οι Έλληνες νεκροί που έπεσαν στο πεδίο της μάχης και της τιμής, μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη μου οι παρακάτω φράσεις, που διατυπώθηκαν ως υπόσχεση: «Ορκιζόμεθα ότι η αυτοθυσία σας θα είναι παράδειγμα για τον μέλλοντα αγώνα. Αθάνατοι νεκροί σε λίγο σας αφήνομεν. Σας αφήνομεν, μα δεν θα είσθε μακριά μας. Σας υποσχόμεθα, ότι θα είσθε πάντα στη μνήμη μας, θα αποτελείτε το παράδειγμα των Διμοιριών σας, των Λόχων σας, της Ταξιαρχίας σας στον δρόμο που εχάραξε πρώτα το δικό σας αίμα».
και η προσφώνηση ∆ιοικητού 1ου Καναδικού Σώματος Στρατού κατά τήν Επιμνημόσυνη ∆έηση τής 19ης Όκτωβρίου 1944 «Συνταγματάρχα Τσακαλώτε, αξιωματικοί καί άνδρες της III EOT, ΟI συνάδελφοι σας πού κείνται έδώ υπέστησαν τήν μεγάλην θυσίαν διά τήν έλευθερίαν τής «Ελλάδος. Τά κτυπήματα πού έδώσατε έδω έβοήθησαν νά ελευθερώσουν τήν Πατρίδα σας, τόσο μεγάλα όσο θά έκτυπούσατε έπί τοϋ πατρίου σας εδάφους. Τώρα πρόκειται νά γυρίσετε στην Πατρίδα σας, άπό τήν οποίαν τά απομεινάρια τού εχθρού εκδιώκονται. Οί συνάδελφοι σας, έν όπλοις Καναδοί, σας εύχονται καλήν τύχην, αν ακόμη έχετε νά πολεμήσετε, καί σας εύχόμεθα κάθε έπιτυχίαν εις τάς προσπάθειας σας, ν’ αναστηλώσητε τάς ερημώσεις τού πολέμου εις τήν Πατρίδα σας. Χαιρετίζομεν τούς πεσόντος καί εκείνους πού επιζούν, ώς τούς γενναίους στρατιώτας, οί όποιοι διά μέσου μακρών και αποθαρρυντικών ετών έκράτησαν υψηλά τήν τιμήν τής «Ελλάδος. Τώρα έχετε τήν άμοιβήν σας εις αυτήν τήν ώραν τής Απελευθερώσεως και της ΝΙΚΗΣ!.»
Την 20ή Οκτωβρίου 1944 ο Διοικητής της 2ης Νεοζηλανδικής Μεραρχίας Αντιστράτηγος Sir Bernard Freyberg V.C. εξέδωσε Ειδική Ημερησία Διαταγή. Την 27η Οκτωβρίου 1944 φθάσαμε στον Ταράντα και την 6η Νοεμβρίου άρχισε η επιβίβαση, πλην των βαρέων όπλων (πυροβόλων, κάριερς και λοιπά οχήματα). Την Ταξιαρχία συγκροτούσαν συνολικά δύο χιλιάδες οκτακόσιοι είκοσι τέσσερις άνδρες (2.824), εκ των οποίων διακόσιοι πέντε (205) Αξιωματικοί, ογδόντα εννέα (89) Ανθυπασπιστές και δύο χιλιάδες πεντακόσιοι τριάντα (2.530) οπλίτες. Προ της αποβιβάσεως από το πλοίο, ο Διοικητής της Ταξιαρχίας από το μεγάφωνο απηύθυνε συγκινητική έκκληση προς τους Αξιωματικούς και τους οπλίτες λέγοντας: «Αξιώ σεβασμό προς τον Αξιότιμο ελληνικό λαό και υπομονήν, προς πάσαν πρόκλησιν, οποθενδήποτε προερχομένην». Μας αναγνώσθηκε επίσης μήνυμα του Στρατηγού Σκόμπυ με σύστασή του την μη ανάμιξή μας στην πολιτική και την εκτέλεση των Διαταγών της Κυβερνήσεως.
H είσοδος της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας στην Αθήνα. 9 Νοεμβρίου 1944 (Πολεμικό Μουσείο Αθηνών)
Την 8η Νοεμβρίου 1944 φθάσαμε στον Πειραιά και άρχισε η επιβίβαση. Διανυκτερεύσαμε στο ύπαιθρο έναντι του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι. Από τις 6:30 π.μ., την επομένη άρχισε η προετοιμασία. Κάτοικοι της περιοχής συγκινημένοι προσήρχοντο και προσέφεραν τσιγάρα και σοκολάτες. Με αυτοκίνητα μεταφερθήκαμε στο Ρουφ όπου αποβιβασθήκαμε και άρχισε η παρέλαση 10.15′ από Πειραιώς, Ομόνοια, Τράπεζα Ελλάδος, όπου ήταν οι επίσημοι. Ο Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, ο Άγγλος Στρατηγός Σκόμπυ, Αρχηγός ΓΕΣ, Στρατηγός Βεντήρης και ο Στρατηγός Οθωναίος. Στην Ομόνοια μας υποδέχθηκε ο Στρατηγός Παυσανίας Κατσώτας. Από την Ομόνοια ως το Γουδί δεν καταλάβαμε πότε φθάσαμε, βαδίζοντας, υπό τις επευφημίες του μεγάλου πλήθους. Νεανίδες μας στεφάνωναν με κλάδους ελιάς και λουλούδια. Αμερικανός ανταποκριτής τηλεγράφησε ότι μία μόνο φορά έγινε τέτοια ενθουσιώδης υποδοχή στην Αμερική σε Αμερικανό Πρόεδρο. Ο Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου υποδεχόμενος το βράδυ τον Διοικητή της Ταξιαρχίας Στρατηγό Τσακαλώτο, είπε: «Η Ελλάς δι’ υμών επανηύρε την θέσιν μεταξύ των Συμμάχων, την οποίαν είχε απωλέσει. Σας ευχαριστώ».
Δεκέμβριος 1944
Η απελευθέρωση της Ελλάδας έφερε την Ταξιαρχία στην Αττική τον Νοέμβριο, όπου παρήλασε στους δρόμους της πρωτεύουσας κάτω από τις έντονες επευφημίες των Αθηναίων. Η εφημερίδα της ΠΕΑΝ, «ΔΟΞΑ», σε φύλλο της 10ης Νοεμβρίου 1944 σε άρθρο με τίτλο «Η ταξιαρχία μας» γράφει: «Η χτεσινή ημέρα ήτο διά την Ελλάδα η ημέρα της μεγάλης χαράς. Χτες παρήλασε διά των οδών των Αθηνών το ένοπλον έθνος, ένας στρατός συγκροτημένος, υπερήφανος, πειθαρχικός. Ενας στρατός νικηφόρος κατάφορτος από δάφνας, ο ωραιότερος από όσους ποτέ επέρασαν από τους δρόμους των Αθηνών».
Η εμφύλια αντιπαράθεση της Κατοχής έχει συνεχιστεί και μετά την Απελευθέρωση και η Ταξιαρχία ευλόγως στρατεύθηκε τον Δεκέμβριο του 1944 εκπροσωπώντας την πολεμική ποιότητα αλλά και την ηθική υπεροχή έναντι άλλων μονάδων. Πολέμησε και εδώ με επιτυχία και αποτελεσματικότητα.
Πατήσαμε χώμα Ελληνικό
Η αυτόνομη «ζωή» της τελείωσε όταν μετατράπηκε μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας, την άνοιξη του 1945, σε ΙΙ Μεραρχία και όταν οι «Ριμινίτες» αξιωματικοί και οπλίτες εντάχθηκαν στον μεταπολεμικό στρατό και έλαβαν μέρος από άλλες μονάδες στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε. Σήμερα το όνομά της ακούγεται από την 3η Μοίρα Καταδρομών – Ταξιαρχία «Ρίμινι».
Αποτιμώντας την πολεμική δράση της, μελετάμε και τις διεργασίες στο εσωτερικό της, ιδιαίτερα μεταξύ των νεαρών αξιωματικών της μονάδας. Οι 200 περίπου αυτοί αξιωματικοί εκπαιδεύτηκαν σε συνθήκες μεγάλης απαιτητικότητας, πολέμησαν σε σκληρό μέτωπο του παγκόσμιου πολέμου και πολέμησαν στην πρώτη εμφύλια σύγκρουση όταν είχαν φτάσει ως απελευθερωτές στον τόπο τους.
Η συμβολή της Ταξιαρχίας του Ρίμινι, για την ελευθερία της Ελλάδας, ήταν και είναι ανυπολόγιστη.
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ:Η Ταξιαρχία συγκροτήθηκε το 1885 στα Τρίκαλα ως Σύνταγμα και έλαβε μέρος σε όλους τους αγώνες του ́Εθνους, με ιδιαίτερη συμμετοχή στην εκστρατεία των Συμμάχων στην Ουκρανία κατά τον Α ́Παγκόσμιο Πόλεμο, στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας το 1918-22 με Διοικητή τον Πλαστήρα, ενώ κατά τον Β ́Παγκόσμιο Πόλεμο μετά τη συγκρότηση της στην Ινσαρίγια της Συρίας ως ΙΙΙ Ελληνική Ταξιαρχία υπό το Σχη Θρασύβουλο Τσακαλωτό, συμμετείχε στις μάχες του Ελ Αλαμέιν και Ρίμινι. Η σημαία της Ταξιαρχίας έχει τιμηθεί 3 φορές με αριστείο ανδρείας και 1 με τον Πολεμικό Σταυρό.
Τραυματίας σε κάποιο Νοσοκομείο
Πηγές
Nίκος Mάρτης Πρώην Υπουργός, Παλαίμαχος του Β’ΠΠ,Πολεμιστής στην Ταξιαρχία του Ρίμινι
