Νέα έκδοση: Νάπολη και Ελληνική παλιγγενεσία | Napoli e Risorgimento Greco 1821-2021
Επιμέλεια: Αμαλία Παππά -Γιάννης Κορίνθιος
Έκδοση: Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2022, σελ. 498
ISBN: 978-960-7236-24-1 [έκδοση εκτός εμπορίου]
Η έκδοση υλοποιήθηκε με την ευθύνη των Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ), στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας με τα Κρατικά Αρχεία της Νάπολης (Archivio di Stato di Napoli (ASNa)-(Ιταλία) και την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, με αντικείμενο τη διοργάνωση έκθεσης αρχειακού υλικού με αφορμή τον εορτασμό της επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Η δράση τέθηκε υπό την αιγίδα της Επιτροπής Ελλάδα 2021.
Ο αρχικός σχεδιασμός των συνεργαζόμενων φορέων προέβλεπε την υλοποίηση τριών παράλληλων εκθέσεων αρχειακού υλικού, με κοινά εκθέματα είτε πρωτότυπα είτε σε αναπαραγωγή, σε ισάριθμους εκθεσιακούς χώρους. Δυστυχώς, όπως σε πολλές παρόμοιες δράσεις, η πανδημία ανέτρεψε τον αρχικό σχεδιασμό και, στην Ελλάδα, η έκθεση παρουσιάστηκε μόνον στην ψηφιακή της εκδοχή, ενώ στη φυσική της μορφή οργανώθηκε στη Νάπολη και ένα τμήμα της παρουσιάστηκε στη Λευκωσία.
Η έκθεση αποτελεί μια προσέγγιση των όσων διαδραματίστηκαν, από τους προεπαναστατικούς χρόνους μέχρι την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και την καποδιστριακή περίοδο. Προβάλλονται, για πρώτη φορά, ανέκδοτα αρχειακά τεκμήρια που φωτίζουν πτυχές της Παλιγγενεσίας, του βασιλείου των Δύο Σικελιών, του Φιλελληνισμού και της συμμετοχής της Κύπρου στον Αγώνα στοχεύοντας στην ανίχνευση πτυχών, διαδρομών και σχέσεων οι οποίες δεν είναι ευρύτερα γνωστές.
Η έκδοση, στην ελληνική και ιταλική γλώσσα, περιλαμβάνει εισαγωγικά κείμενα από εκπροσώπους των τριών φορέων σχετικά με το περιεχόμενο της έκθεσης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της είναι αφιερωμένο στην παρουσίαση των σχετικών εκθεμάτων. Το αρχειακό υλικό των Κρατικών Αρχείων της Νάπολης (ASNa) αποτέλεσε τον κορμό γύρω από τον οποίο προστέθηκε αντίστοιχο υλικό από την Ελλάδα και την Κύπρο. Περιλαμβάνονται συνολικά 157 τεκμήρια από τα αρχεία και τις συλλογές των τριών φορέων τα οποία οργανώνονται σε πέντε βασικές ενότητες και εσωτερικά σε υποενότητες, ως εξής:
I. Το Βασίλειο της Νάπολης
Ι.i. Διεθνείς σχέσεις
Ι.ii.Διπλωματική αλληλογραφία
Ι.iii. Μυστικός εταιρισμός
IΙ. Πολεμικές επιχειρήσεις
ΙΙ.i. Δρώμενα-πρωταγωνιστές-μνήμες
ΙΙ.ii. Πολιορκία και έξοδος του Μεσολογγίου
II. iii. Η ναυμαχία του Ναυαρίνου
III. Ναυσιπλοΐα-ναυτικοί αποκλεισμοί-πειρατεία
III.i. Ναυτικοί αποκλεισμοί
III.ii. Πειρατεία
IV. Φιλελληνισμός
IV.i. Η Ιταλία ως χώρα-καταφύγιο
IV.ii. Ιταλοί φιλέλληνες στον στρατό και τη διοίκηση
IV.iii. Φιλέλληνες και πρώτα δάνεια
V. Η Κύπρος στον Αγώνα του 1821
V.i. Κύπρος και Φιλική Εταιρεία
V.ii. Κύπριοι αγωνιστές
V.iii.Προπαρασκευή της μυστικής εκστρατείας στο Λίβανο (Λιβάνιο Όρος)
V.iv. Απελευθερωτική κίνηση των Κυπρίων κατά την καποδιστριακή περίοδο.
Σημαντικό μέρος της έκδοσης καταλαμβάνει το κείμενο Μυστικός Εταιρισμός στην Ελλάδα του Καποδίστρια. Το κείμενο συνοδεύεται από μεταγραμμένα και μεταφρασμένα αποσπάσματα κρυπτογραφημένων αναφορών Ναπολιτάνου πράκτορα, ο οποίος είχε εντοπίσει μυστικές εταιρείες που είχαν συγκροτηθεί και δρούσαν στην Ελλάδα κατά την Καποδιστριακή περίοδο. Θεωρήσαμε σκόπιμο, με αφορμή αυτή τη συνεργασία, να γίνουν γνωστά στο ελληνικό κοινό σημαντικά τεκμήρια που διασώζονται στο αρχείο της Αστυνομίας (Κρατικά Αρχεία της Νάπολης) και φωτίζουν µια, μάλλον, ανεξερεύνητη, έως τώρα, πλευρά του Ευρωπαϊκού Μυστικού Εταιρισμού και της δράσης ξένων φιλελευθέρων στην απελευθερωμένη Ελλάδα.
Ο τόμος ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των τριών φορέων οι οποίοι συνεργάστηκαν στην κοινή αυτή προσπάθεια.
